Επείγουσα ερώτηση σχετικά με το πρόβλημα της αδυναμίας όλο και περισσότερων Ελλήνων να θερμανθούν επαρκώς και με ενεργειακά αποδοτικούς τρόπους κατέθεσε ο Νίκος Χρυσόγελος, ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων/Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο.
Όπως αναφέρεται στην ερώτηση, η αυξημένη φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης, σε συνδυασμό με τα ανενεργά δίκτυα φυσικού αερίου που επιβαρύνουν τους φορολογούμενους, έχει οδηγήσει τα τελευταία χρόνια μεγάλο μέρος των πολιτών να χρησιμοποιούν για τη θέρμανση των κατοικιών τους παραδοσιακά τζάκια καθώς και φτηνές συσκευές καύσης χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Η μαζική τους ενεργοποίηση οδηγεί συχνά σε αποπνικτική ατμόσφαιρα, κυρίως σε αστικές περιοχές, ενώ τα καυσόξυλα προέρχονται σε πολλές περιπτώσεις από λαθροϋλοτόμηση που παίρνει ήδη μεγάλες διαστάσεις λόγω της ανόδου της τιμής τους ή από ξυλεία που περιέχει χρώματα, χημικά κι εντομοκτόνα. Η λαθροϋλοτόμηση ευνοείται επιπλέον από την περαιτέρω αποδυνάμωση των δασικών υπηρεσιών, λόγω περικοπών στους προϋπολογισμούς τους, αλλά και αποδυνάμωσης του ήδη ανεπαρκούς προσωπικού τους. Αντιθέτως, η βιώσιμη διαχείριση των δασών θα μπορούσε να συνεισφέρει ουσιαστικά στην προστασία του δάσους, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην παραγωγή (και ενεργειακά) αξιοποιήσιμης βιομάζας με οικολογικά υπεύθυνες διαδικασίες.
Όμως τα παραδοσιακά τζάκια που είναι χαμηλής ενεργειακής απόδοσης και καίνε ατελώς το ξύλο και οι ανοιχτές εστίες καύσης θεωρούνται πηγές παραγωγής σημαντικών ποσοτήτων μικροσωματιδίων με διάμετρο < 10 μm, με σημαντικό ποσοστό να έχει μέγεθος κάτω από τα 2,5 μm που θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνα για την υγεία. Τα μικροσωματίδια από την καύση ξύλου αποτελούνται κυρίως από ορυκτά αλλά και από κάλιο, νάτριο, χλώριο και θείο και απορρίπτονται ως στάχτη αλλά συμπαρασύρονται και με τα καπναέρια στην ατμόσφαιρα. Τα μικροσωματίδια αυτά εισπνέονται και καταλήγουν στους πνεύμονες αλλά και το αίμα και σε μακρόχρονη βάση θεωρούνται υπαίτια για καρκινογένεση, αλλεργίες, άσθμα, καρδιακές παθήσεις και παθήσεις του αναπνευστικού και του δέρματος, ειδικά ενοχοποιούνται για τον καρκίνο των πνευμόνων.
Ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων ζητά την άμεση στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση βιώσιμων εναλλακτικών λύσεων που θα αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας το οποίο ειδικά αυτό το χειμώνα προσλαμβάνει εκρηκτικές διαστάσεις, και ταυτόχρονα θα προστατεύσουν αποτελεσματικά τη δημόσια υγεία και την ποιότητα της ατμόσφαιρας, ενώ παράλληλα θα δημιουργούν πολλές νέες θέσεις εργασίας.
Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά: «Η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης ήταν δρομολογημένη εδώ και καιρό, με την επίκληση λόγων αντιμετώπισης του λαθρεμπορίου καυσίμων. Υπήρχε βέβαια η δυνατότητα με ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου, την στελέχωση των σκαφών δίωξης λαθρεμπορίου (που σήμερα είναι ακινητοποιημένα) και την εφαρμογή συστήματος AIS σε όλα τα οχήματα και σκάφη πετρελαιοειδών να ελεγχθεί το λαθρεμπόριο. Από την άλλη το μέτρο προωθήθηκε χωρίς όμως να έχουν συζητηθεί και ληφθεί υπόψη οι πολλαπλές επιπτώσεις του, και κυρίως χωρίς να έχουν δρομολογηθεί σε μεγάλη κλίμακα εναλλακτικές λύσεις θέρμανσης για τα νοικοκυριά που και τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς θα στήριζαν, και το περιβάλλον θα προστάτευαν και νέες θέσεις εργασίας θα δημιουργούσαν. Ήταν γνωστή φυσικά η ραγδαία πτώση των εισοδημάτων των Ελλήνων πολιτών κάτω από το βάρος των περικοπών και των δυσβάστακτων μέτρων. Διαδοχικές κυβερνήσεις αποδείχθηκαν εντελώς ανίκανες να σχεδιάσουν και να προωθήσουν την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καυσίμων με ένα δίκαιο κι αποτελεσματικό τρόπο, ενώ οι προτάσεις της συντριπτικής πλειοψηφίας της αντιπολίτευσης εξαντλήθηκαν στο λαϊκισμό της επιστροφής στη «σιγουριά» του πετρελαίου.
Η λήψη μέτρων που θα ενθαρρύνουν την ενεργειακή θωράκιση κτηρίων, θα εξασφαλίσουν προδιαγραφές ασφάλειας στην καύση βιομάζας, θα ενεργοποιήσουν ανενεργά δίκτυα φυσικού αερίου, θα προωθούν τη βιώσιμη διαχείριση των δασών προλαμβάνοντας έτσι φαινόμενα εκτεταμένης λαθροϋλοτόμησης, θα προσφέρουν οικονομικά κίνητρα για την ενίσχυση εναλλακτικών μορφών θέρμανσης εκτός του πετρελαίου και θα ενημερώσουν εγκαίρως τους πολίτες για το είδος και το κόστος των διαφορετικών λύσεων που υπάρχουν, απουσίασαν εντελώς. Απουσιάζουν επίσης μηχανισμοί πιστοποίησης συσκευών αλλά και ενημέρωσης των πολιτών για το ποιες λύσεις και συσκευές μπορούν να ανταποκρίνονται στις περιβαλλοντικές απαιτήσεις της υπεύθυνης θέρμανσης. Έτσι χάθηκε πολύτιμος χρόνος (χρόνια από τότε που ξεκίνησε η συζήτηση για την εφαρμογή του μέτρου) με αποτέλεσμα αυτό το χειμώνα η αιθαλομίχλη να απειλεί σοβαρά την δημόσια υγεία και η ενεργειακή φτώχεια να χτυπά την πόρτα όλο και περισσότερων Ελλήνων. Ακόμα και τώρα που το πρόβλημα είναι σε εξέλιξη η κυβέρνηση ταλαντεύεται μεταξύ ημίμετρων μη προσφέροντας λύσεις στους πολίτες σε ένα πρόβλημα που εδώ και δεκαετίες άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν λύσει με βιώσιμους τρόπους.
Ζητώ άμεσα την κατεπείγουσα στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην προώθηση εναλλακτικών μορφών θέρμανσης πλην του πετρελαίου. Δεδομένης της αδυναμίας της κυβέρνησης να χειριστεί το ζήτημα και της ασφυκτικής δημοσιονομικής πίεσης, θεωρώ επίσης αναγκαία τη συνδρομή της ΕΕ στον έγκαιρο σχεδιασμό αλλά και την αξιοποίηση αδιάθετων πόρων από το ΕΣΠΑ για την επόμενη χρονιά με τη λήψη μέτρων και τη δρομολόγηση πολιτικών που όχι μόνο θα εξασφαλίσουν αξιοπρεπή και επαρκή θέρμανση για όλους τους πολίτες χωρίς να θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία και να υποβαθμίζουν το περιβάλλον, αλλά θα δημιουργήσουν και ευκαιρίες απασχόλησης τόσο στον τομέα της ενεργειακής θωράκισης του κτηριακού μας αποθέματος, όσο και σε αυτόν της βιώσιμης αξιοποίησης της βιομάζας και γενικότερα της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τη θέρμανση. Βιώσιμες και ισορροπημένες λύσεις προς όφελος των νοικοκυριών, των δημοσιονομικών, του περιβάλλοντος, της οικονομίας και της απασχόλησης υπάρχουν. Πολιτική γνώση και αποτελεσματικότητα δεν φαίνεται να υπάρχουν».
Ολόκληρο το περιεχόμενο της ερώτησης:
Θέμα: «Ενεργειακή φτώχεια και προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης»
Η αυξημένη φορολογία στο πετρέλαιο θέρμανσης σε περίοδο κρίσης, σε συνδυασμό με τα ανενεργά δίκτυα φυσικού αερίου που επιβαρύνουν τους φορολογούμενους και την απουσία εκτεταμένων και αποτελεσματικών προγραμμάτων μόνωσης των κτιρίων, έχει οδηγήσει αυξανόμενο αριθμό πολιτών να χρησιμοποιούν για θέρμανση των κατοικιών τους παραδοσιακά τζάκια και φτηνές συσκευές καύσης χαμηλής ενεργειακής απόδοσης. Η μαζική χρήση τους οδηγεί σε αποπνικτική ατμόσφαιρα, κυρίως σε αστικές περιοχές, σε συνδυασμό με την καύση ακατάλληλων υλικών, απορριμμάτων και ξύλων με χρώματα και χημικά συντηρητικά. Καυσόξυλα προέρχονται συχνά από λαθροϋλοτόμηση που παίρνει μεγάλες διαστάσεις [1,2] λόγω της ανόδου της τιμής τους κι ευνοείται από την περαιτέρω αποδυνάμωση των δασικών υπηρεσιών (μείωση προϋπολογισμών και προσωπικού τους). Ως αποτέλεσμα, υπάρχει δραματική αύξηση της συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα ιδιαίτερα σε Αττική και Θεσσαλονίκη, μικροσωματιδίων με διάμετρο < 10 μm, με σημαντικό ποσοστό να έχει μέγεθος κάτω από τα 2,5 μm που θεωρούνται ιδιαίτερα επικίνδυνα για την υγεία.
Ερωτάται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
1. Είναι ενήμερη για το πρόβλημα, που επηρεάζει τις υποχρεώσεις της χώρας για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού αέρα, αλλά και για την προστασία της βιοποικιλότητας;
2. Είχαν συνυπολογιστεί οι συγκεκριμένες επιπτώσεις κατά τη διαπραγμάτευση της τρόικας με την ελληνική κυβέρνηση για το μέτρο της εξομοίωσης της φορολογίας πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης; Υπήρξε συνεργασία μεταξύ διαφορετικών Δ/νσεων της Κομισιόν;
3. Πώς προτίθεται να συμβάλλει στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας στην Ελλάδα που αυτό το χειμώνα αποκτά εκρηκτικές διαστάσεις; Έχει ζητήσει βοήθεια η ελληνική κυβέρνηση ή προτίθεται η Επιτροπή να βοηθήσει με πρωτοβουλία της ώστε να αξιοποιηθούν αδιάθετοι πόροι από το ΕΣΠΑ για τη μείωση της εξάρτησης των νοικοκυριών από το πετρέλαιο για θέρμανση, μέσω υιοθέτησης περιβαλλοντικά υπύθυνων εναλλακτικών λύσεων κι αποτελεσματικών μέτρων προστασίας, που θα αναζωογούσαν παράλληλα κλάδους της οικονομίας, δημιουργώντας θέσεις εργασίας;
4. Σκοπεύει να προτείνει σχετική νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για ενεργειακά και περιβαλλοντικά αποτελεσματικές συσκευές θέρμανσης;
Σημειώσεις:
[1] Η λαθροϋλοτομία το 2012, Γιώργος Κεραμιτζόγλου, ΣΚΑΙ.gr, 08/01/2013
[2] Συμβάντα λαθροϋλοτομίας 2012, ΥΠΕΚΑ, 08/01/2013
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου