Να κλείσουν οι χωματερές, να προωθηθεί αποτελεσματικά η μείωση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση

Αντιπροσωπεία των Οικολόγων Πράσινων, αποτελούμενη από τους Νίκο Χρυσόγελο, μέλος της Γραμματείας και ένα από τους δύο εκπροσώπους τύπου των Οικολόγων Πράσινων, Λάμπρο Μπούκλη, μέλος της Θεματικής Ομάδας Περιβάλλοντος και Πάνο Αλαβέρα, μέλος της συντονιστικής γραμματείας της Θεματικής Ομάδας Περιβάλλοντος, συναντήθηκε σήμερα με τον Υφυπουργό Εσωτερικών κ. Νάκο, αρμόδιο για τα θέματα αυτά, για να συζητήσει μαζί του τις εξελίξεις σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων καθώς και την πορεία εφαρμογής των ευρωπαϊκών και εθνικών υποχρεώσεων μας ιδιαίτερα σε 3 κατευθύνσεις:

- Οριστικό κλείσιμο και αποκατάσταση όλων των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) μέχρι 31/12/2008 (νέα προθεσμία 16/7/2009). Το κλείσιμο πρέπει να αφορά το σύνολο των ΧΑΔΑ (περίπου 3500) και όχι μόνο αυτών που περιλαμβάνονταν στην καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου (περίπου 1/3 του συνόλου των ΧΑΔΑ).
- Μείωση και ανακύκλωση των απορριμμάτων, ιδιαίτερα μείωση των οργανικών αποβλήτων (από την κουζίνα, τα πάρκα και τα κλαδέματα) που οδηγούνται για ταφή κατά 25% μέχρι το 2010. και κατά 50% μέχρι το 2013, καθώς και ανάκτηση -μείωση και ανακύκλωση των συσκευασιών και των αποβλήτων συσκευασιών (χαρτιά, μέταλλα, πλαστικά, γυαλί κα) σε ποσοστό 80% μέχρι το 2011.
- Συμμόρφωση με την ευρωπαϊκή Οδηγία 31/1999 που καθορίζει ότι πλέον υπάρχουν χώροι ταφής που δέχονται ΜΟΝΟ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΑ προεπεξεργασμένων αποβλήτων και όχι όλα τα απορρίμματα ανακατεμένα όπως γίνεται σήμερα.

Οι Οικολόγοι Πράσινοι κατέθεσαν τις αναλυτικές προτάσεις τους στον υφυπουργό εσωτερικών κ Νάκο σε σχέση με τη στρατηγική που πρέπει να ακολουθεί σχετικά με τη διαχείριση των απορριμμάτων, τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο σημερινό σχεδιασμό που έχει ξεπεραστεί και οδηγεί σε αποτυχία τη διαχείριση των απορριμμάτων τουλάχιστον στην Αττική αλλά και σε άλλες περιοχές καθώς και για ένα πακέτο 10 μέτρων “άμεσης κι ενεργής παρέμβασης στην κατεύθυνση των μηδενικών αποβλήτων.

Πληροφορίες: Ν. Χρυσόγελος, τηλ 6936672882, Μ. Βιτωράκη 6977523766, Λ. Μπούκλης, 6944764651, Π.Αλαβέρας 6974594707

Δηλώσεις των εκπροσώπων των Οικολόγων Πράσινων μετά τη συνάντησή τους με τον Υφυπουργό Εσωτερικών κ. Νάκο:

Όπως δήλωσε ο Νίκος Χρυσόγελος, μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων και ένας από τους δύο εκπροσώπους τύπου: ”Η πράσινη λύση για την αντιμετώπιση της κρίσης των απορριμμάτων περιλαμβάνει περιβαλλοντικά μέτρα, οικονομικά και νομοθετικά εργαλεία, κίνητρα και αντικίνητρα για την επίτευξη του στόχου που είναι η παραγωγή “μηδενικών αποβλήτων”. Η πιθανότητα να πληρώσουμε πρόστιμα εκατομμυρίων ευρώ είναι ορατή. Καλύτερα να προωθήσουμε ως χώρα έστω και στο 12 και 10' μέτρα για τη διαχείριση των αποβλήτων που έχουν οικονομικό κόστος αλλά προστατεύουν το περιβάλλον, δημιουργούν χιλιάδες νέες πράσινες θέσεις εργασίας και συνεισφέρουν στην ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων ενώ συμβάλλουν και στην κοινωνική υπευθυνότητα”

- Ο Λάμπρος Μπούκλης, μέλος της Θεματικής Ομάδας Περιβάλλοντος των Οικολόγων Πράσινων τόνισε ότι “Το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο δίνει παρόμοιες δυνατότητες αλλά δεν έχει ενεργοποιηθεί με ευθύνη τόσο του ΥΠΕΧΩΔΕ όσο και του ΥΠΕΔΔΑ και των άλλων υπουργείων. Οι κυβερνήσεις από το 2000 έως σήμερα είχαν επαρκή χρόνο να πιέσουν με τον ελεγκτικό μηχανισμό, την προώθηση κανονιστικών μέτρων, με χρονοδιαγράμματα και στόχους αλλά και να στηρίξουν με οικονομικά εργαλεία και κίνητρα τους Δήμους ώστε να κλείσουν ΟΛΟΙ οι Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης των Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) αλλά και να επιμείνουν τόσο στη μείωση της παραγόμενης ποσότητας απορριμμάτων όσο και στην αύξηση του ποσοστού ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης υλικών και προϊόντων, κάτι στο οποίο φαίνεται να ανταποκρίνονται οι πολίτες ενεργά. Δυστυχώς, κυβέρνηση, περιφέρειες και δήμοι δεν κατάφεραν να κλείσουν και να αποκαταστήσουν όλους τους ΧΑΔΑ, έδωσαν προτεραιότητα στο τελευταίο στάδιο στην ιεραρχία διαχείρισης των απορριμμάτων δηλαδή στο «που και πως θα θάψουμε τα σκουπίδια», ενώ έπρεπε να δώσουν προτεραιότητα και έμφαση στο «τι πρέπει να κάνουμε για να ελαχιστοποιήσουμε τα σκουπίδια». Στην πραγματικότητα προσπάθησαν τελικώς να κρύψουν το πρόβλημα κάτω από το χαλί”.

- Η Μαρία Βιτωράκη μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου των Οικολόγων Πράσινων και υπεύθυνη για θέματα απορριμμάτων και νερών τόνισε ότι “Οι Οικολόγοι Πράσινοι αλλά και οι περιβαλλοντικοί φορείς είχαν προειδοποιήσει ότι πρέπει για λόγους περιβαλλοντικούς και προστασίας της υγείας να κλείσουν όλοι οι Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων μέσα στις προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα (τέλος 2008) αλλά και να μειωθούν και ανακυκλώνονται τα απορρίμματα άμεσα σε ποσοστό τουλάχιστον 50%. Κάθε προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα ευκαιριακά ή να εξαφανιστούν οι ΧΑΔΑ στα χαρτιά θα αποκαλύπτονταν αργά ή γρήγορα, ενώ κάθε καθυστέρηση στην επίτευξη του στόχου της μείωσης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης των απορριμμάτων οδηγούσε την κοινωνία σε αδιέξοδα και κοινωνικές αντιπαραθέσεις. Οι κυβερνήσεις -η σημερινή αλλά και αυτές των τελευταίων 8 χρόνων – καθώς και οι Δήμοι έχουν τεράστια ευθύνη γιατί απέτυχαν να αναλάβουν αξιόπιστα τις ευθύνες τους. Η σημερινή χρεώνεται επιπλέον και την προσπάθεια να αποκοιμίσει τους πολίτες και τα ΜΜΕ διαδίδοντας ότι το πρόβλημα δήθεν αντιμετωπίστηκε ελπίζοντας ότι οι υπηρεσίες της Κομισιόν θα αποδεχόντουσαν μια εικόνα που δεν αντιστοιχεί στην πραγματικότητα. Τώρα η χώρα απειλείται με αστρονομικά πρόστιμα αφού είναι πιθανό να πληρώνει καθημερινά ποσά ύψους εκατομμυρίων ευρώ γιατί δεν έκλεισε τους ΧΑΔΑ, παρά τα 8 χρόνια προθεσμία που πήρε. Και το σημαντικότερο είναι ότι η απειλή για το περιβάλλον και την υγεία συνεχίζεται”.

- Ο Πάνος Αλαβέρας, μέλος της συντονιστικής γραμματείας της Θεματικής Ομάδας Περιβάλλοντος υπενθύμισε ότι “οι Οικολόγοι Πράσινοι έχουν ξεκινήσει μια καμπάνια καταγραφής όλων των ΧΑΔΑ που λειτουργούν ακόμα και ζητούν τη συνεργασία των πολιτών, των περιβαλλοντικών και κοινωνικών οργανώσεων. Όσοι θέλουν να βοηθήσουν μπορούν να στείλουν τεκμηριωμένο υλικό (πληροφορίες, χάρτες, φωτογραφίες κα) στο ecogreenswaste@gmail.com “ . Υπενθύμισε επίσης ότι «ελάχιστα έχουν γίνει για τη μείωση κατά 25% μέχρι το 2010 των οργανικών αποβλήτων (αποφάγια και κλαδέματα) που καταλήγουν έστω και σε σωστά οργανωμένους Χώρους Ταφής (ΧΥΤΑ) όπως είχαμε υποχρέωση ως ευρωπαϊκή χώρα και παρά τη χρονική παράταση που πήραμε για να πετύχουμε το στόχο αυτό. Είναι πολύ πιθανόν ότι η χώρα μας θα βρεθεί σύντομα για άλλη μια φορά να μην έχει ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της και να κινδυνεύει να καταδικαστεί από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και να πληρώσει σημαντικό πρόστιμο”.

Πρόταση των Οικολόγων Πράσινων για πακέτο δέκα (10) μέτρων ευθύνης ΥΠΕΔΔΑ για άμεση κι ενεργή παρέμβαση στην κατεύθυνση των μηδενικών αποβλήτων

Οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουν ένα σχέδιο άμεσης και ενεργής παρέμβασης στην κατεύθυνση των «μηδενικών αποβλήτων» βασισμένο στις υποχρεώσεις που έχει η χώρα μας από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία. Τα 10 μέτρα αρμοδιότητας του ΥΠΕΔΔΑ που προτείνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι είναι:

1. Ενεργοποίηση του άρθρου 8 του Νόμου 2939 / 6-8-2001 «Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων» σύμφωνα με το οποίο οι Δήμοι ήταν υποχρεωμένοι να έχουν επεξεργαστεί (από το 2002) και να έχουν θέσει σε εφαρμογή σχέδια εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών, των αποβλήτων συσκευασιών και άλλων κατηγοριών δημοτικών αποβλήτων. Ελάχιστοι δήμοι σήμερα έχουν τέτοια σχέδια ενώ συνεχίζουν να λειτουργούν ακόμα με τη λογική του “βλέποντας και κάνοντας”. Το ΥΠΕΔΔΑ πρέπει να δώσει προθεσμία στους Δήμους μέχρι τέλους του 2009 να έχουν ολοκληρώσει την επεξεργασία και θέσει σε εφαρμογή τα «Σχέδια Διαχείρισης των Δημοτικών Αποβλήτων τους με στόχο μηδενικά απόβλητα μέχρι το 2020» με ενδιάμεσους στόχους μείωση – ανακύκλωση-κομποστοποίηση του 50% των δημοτικών αποβλήτων κατ' ελάχιστον μέχρι το 2013 και κατ' ελάχιστον 80% μέχρι το 2018.

2. Το ΥΠΕΔΔΑ πρέπει να ενεργοποιήσει το άρθρου 20 του Νόμου 2939 / 6-8-2001 «Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων» για αστικές και ποινικές κυρώσεις τόσο για τους παραγωγούς που δεν έχουν συμμορφωθεί από το 2003 με τις υποχρεώσεις τους που προκύπτουν από τον νόμο όσο και για τους ΟΤΑ –ξεκινώντας από αυτούς στην Αττική - που δεν έχουν ακόμα αναπτύξει προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης των συσκευασιών και άλλων κατηγοριών δημοτικών αποβλήτων (είτε σε συνεργασία με τα εγκεκριμένα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης είτε μόνοι τους). Η εφαρμογή του άρθρου πρέπει να ξεκινήσει από τους ΟΤΑ στην Αττική που δεν έχουν ακόμα συνεργαστεί στα προγράμματα ανακύκλωσης συσκευασίας (χαρτί/χαρτόνι, γυαλιά, μέταλλα, πλαστικά).

3. Σύνδεση της χρηματοδότησης ΟΤΑ από εθνικούς πόρους των με βάση τις περιβαλλοντικές επιδόσεις τους, ιδιαίτερα σε σχέση με τη μείωση κι ανακύκλωση απορριμμάτων. Όσοι ΟΤΑ επιτυγχάνουν καλύτερες επιδόσεις στα θέματα της μείωσης κι ανακύκλωσης απορριμμάτων, της σπατάλης ενέργειας και νερού θα πρέπει να ενισχύονται οικονομικά σε ποσοστό αναλογικά μεγαλύτερο σε σχέση με αντίστοιχους ΟΤΑ χαμηλών επιδόσεων στους τομείς αυτούς. Ένας τέτοιος τρόπος χρηματοδότησης των ΟΤΑ θα αποτελεί και ένα αντικειμενικό κριτήριο για να περιοριστούν οι πελατειακές σχέσεις μεταξύ υπουργείων και ΟΤΑ αλλά και να εξαλειφθούν κομματικά κριτήρια στις χρηματοδοτήσεις.

4. Το ΥΠΕΔΔΑ και οι περιφέρειες πρέπει να διασφαλίσουν ότι κάθε δήμος θα έχει θέσει σε εφαρμογή μέσα στο 2010 προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης στα οποία θα πρέπει να συμμετέχουν μέχρι τέλος του 2011 σε ποσοστό τουλάχιστον 40% οι κατοικίες και οι πολυκατοικίες που διαθέτουν κήπο.

5. Το ΥΠΕΔΔΑ και οι περιφέρειες πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι Δήμοι θα συμμετέχουν από κοινού με άλλους δήμους ή θα οργανώσουν μόνοι τους προγράμματα κομποστοποίησης σε δημοτικό ή/και κοινοτικό επίπεδο που να καλύπτουν σε ποσοστό 50% του δημότες τους μέχρι το 2011 και μέχρι 100% τους δημότες τους μέχρι το 2018 (με στόχο μείωση των οργανικών που καταλήγουν σε ταφή κατά τουλάχιστον 65%, σύμφωνα με τις υποχρεώσεις μας που προκύπτουν από την ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία μέχρι το 2018).

6. Το ΥΠΕΔΔΑ και η Περιφέρεια πρέπει να διασφαλίσουν ότι όλοι οι Δήμοι στην Αττική θα έχουν μέχρι τέλος 2009 «Σχέδιο εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων» τους (άρθρο 8, νόμου 2939) και θα έχουν δρομολογήσει την εφαρμογή του. Στις 1/1/2010 όλοι οι Δήμοι της Αττικής πρέπει να διαθέτουν σωστά οργανωμένα προγράμματα ανακύκλωσης για τις συσκευασίες (χαρτιά, γυαλιά, μέταλλα, πλαστικά) καθώς και για άλλες κατηγορίες αποβλήτων που περιλαμβάνονται στο νόμο 2939 και στα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα (ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, κα) καθώς και προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών.

7. Το ΥΠΕΔΔΑ και η Περιφέρεια πρέπει να συν-χρηματοδοτήσουν αλλά και να διασφαλίσουν την εφαρμογή προγραμμάτων οικιακής κομποστοποίησης στο 40% των σπιτιών ανατολικής Αττικής που έχουν κήπο μέσα στο 2009-2010 και στο 100% των σπιτιών με κήπο μέσα στο 2011. Πρέπει να προβλεφθούν ποινικές και αστικές ευθύνες σε δήμους της Αν Αττική που δεν θα έχουν οργανώσει οικιακή κομποστοποίηση μέσα στο προβλεπόμενο χρονικό διάστημα.

8. Το ΥΠΕΔΔΑ και η Περιφέρεια πρέπει να συν-χρηματοτήσουν αλλά και να διασφαλίσουν τη δρομολόγηση προγραμμάτων κομποστοποίησης σε επίπεδο δήμων ή γειτονικών δήμων στην Αττική μέσα στο 2009-2010. Για την προώθηση των προγραμμάτων κομποστοποίησης από ΟΤΑ (μόνοι τους ή σε συνεργασία με κοινωνικές ή ιδιωτικές επιχειρήσεις που διαθέτουν τεχνογνωσία) οικιακής, δημοτικής και κοινοτικής κομποστοποίησης οι Οικολόγοι Πράσινοι προτείνουμε τη χρηματοδότηση από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους των δραστηριοτήτων των Δήμων σε ποσοστό 70% των υποδομών και των συστημάτων ενημέρωσης και υποστήριξης των δημοτών ώστε να συμμετάσχουν ενεργά σε προγράμματα οικιακής, δημοτικής και κοινοτικής κομποστοποίησης.

9. Το υπόλοιπο 30% μπορεί να προέλθει από το λεγόμενο πακέτο Αλογοσκούφη που έχει ως στόχο “την ενίσχυση της ρευστότητας και της ανασυγκρότησης” κυρίως με χαμηλότοκα δάνεια που πρέπει να παρέχουν οι τράπεζες που έχουν κάνει χρήση του συγκεκριμένου πακέτου και των ρυθμίσεων που προσφέρει . Είναι απαραίτητη η ενεργοποίηση των χρηματοδοτήσεων από το ΕΣΠΑ κατά προτεραιότητα για μονάδες κομποστοποίησης σε όσους Δήμους είναι έτοιμοι και δέσμευση ενός μέρους του “πακέτου Αλογοσκούφη”

10. Μέχρι τέλος του 2010 οι Δήμοι Αν. Αττικής πρέπει να έχουν μειώσει τα οργανικά τους απορρίμματα κατά 25% και τα απορρίμματα συσκευασίας κατά 80%. Συνολικά μέσα στο 2013 πρέπει να μειωθούν τα απορρίμματα στην Αν. Αττική κατά 50% και στην υπόλοιπη Αττική κατά 60%.

Για τους δημοσιογράφους:
Μια κοινωνία ευημερεί όταν μεταξύ άλλων μειώνει, αξιοποιεί κι ανακυκλώνει τα σκουπίδια της αντί να τα πετάει εδώ και εκεί ή να τα κρύβει κάτω από το χαλί. Τα απόβλητα αντιπροσωπεύουν μια αποτυχία της οικονομίας, επειδή πρώτες ύλες και πολύτιμα υλικά μετατρέπονται σε άχρηστα καθώς και αποτυχία ιεράρχησης πολιτικών και κοινωνικών προτεραιοτήτων: ενώ αποτελούν πρωταρχικό περιβαλλοντικό πρόβλημα, αντιμετωπίζονται ως δευτερεύον με τη λογική του «βλέποντας και κάνοντας».