Κοπεγχάγη:Ένα βήμα μπροστά, αλλά προς τον γκρεμό

Εγκληματική ιδιοτέλεια και ανευθυνότητα των περισσότερων κυβερνήσεων την ώρα που "το κλίμα μας καίει"

Αν θέλουμε να συνοψίσουμε σε μια φράση το αποτέλεσμα της Παγκόσμιας Συνδιάσκεψης για το Κλίμα στην Κοπεγχάγη, αυτή θα ήταν "Ένα βήμα μπροστά, αλλά προς τον γκρεμό".
Προκαλεί δικαιολογημένη οργή η αδυναμία των περισσότερων κυβερνήσεων, ιδίως των ανεπτυγμένων χωρών που έχουν και το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης, να ανταποκριθούν στην ανάγκη για μια συμφωνία νομικά δεσμευτική, αποτελεσματική και ικανή να πετύχει την επιβράδυνση της αλλαγής του κλίματος. Για πρώτη φορά συγκεντρώθηκαν τόσοι αρχηγοί κρατών, τεχνοκράτες και κυβερνητικοί αντιπρόσωποι για να αποφασίσουν τόσα λίγα. Οι αρχηγοί των κρατών φαίνεται να έκλεισαν τα αυτιά τους στις προειδοποιήσεις των επιστημόνων, στις εκκλήσεις των διεθνών οργανισμών, στις φωνές της κοινωνίας των πολιτών, στις απελπισμένες κραυγές εκατομμυρίων ανθρώπων που ζουν ήδη τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, στις οργισμένες κραυγές των παιδιών μας από το μέλλον.


Αν κάτι φανέρωσε η Κοπεγχάγη είναι η αποτυχία της επίσημης πολιτικής και των πολιτικών. Πως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής ξεκάθαρα πλέον απαιτεί ένα συνολικά διαφορετικό μοντέλο πολιτικής. Πως τα συμφέροντα των κρατών και των κυβερνήσεων δεν ταυτίζονται με τα συμφέροντα του περιβάλλοντος και των κοινωνιών μας.
Σε μια χρονιά σφραγισμένη από κρίσεις, η συλλογική αποτυχία της Κοπεγχάγης φανέρωσε ότι χειρότερη από όλες είναι η κρίση απουσίας πολιτικής βούλησης και οράματος. Η πολιτική έγινε η τέχνη του χαμηλότερου κοινού “εφικτού” παρονομαστή.

Είναι τραγικό να ξέρουμε τι πρέπει να γίνει και πως μπορούμε να το κάνουμε, αλλά οι κυβερνήσεις των χωρών που είναι κυρίως υπεύθυνες για το πρόβλημα να μην έχουν την πολιτική θέληση να προστατέψουν την ανθρωπότητα και τον πλανήτη από το κλιματικό χάος στο οποίο μας οδηγούν ολοταχώς. Ξέρουμε ότι κάθε αναβολή στη λήψη μέτρων μας οδηγεί όχι απλώς στην αλλαγή του κλίματος αλλά και σε μια ανεξέλεγκτη κλιματική, οικονομική και κοινωνική κόλαση.

"Μικροί κι ανεύθυνοι, εξαρτημένοι από τα συμφέροντα κι αδιάφοροι για τη θέληση των πολιτών, οι ηγέτες του σημερινού κόσμου μας προετοιμάζουν έναν εφιαλτικό μέλλον", δήλωσε για την έκβαση της διάσκεψης κορυφής ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων Μιχάλης Τρεμόπουλος, που βρέθηκε στην Κοπεγχάγη από την πρώτη στιγμή και συμμετείχε στη μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας αλλά και στην αντισύνοδο των κινημάτων των πολιτών, ως μέλος μιας μεγάλης αντιπροσωπείας των Πράσινων ευρωβουλευτών και των Παγκόσμιων Πράσινων. "Η Κοπεγχάγη ας μη γίνει ο τόπος ενταφιασμού των ελπίδων μας αλλά η εκκίνηση ενός παγκόσμιου κινήματος για την ανατροπή των καταστροφικών πολιτικών", κατέληξε.

Όπως δήλωσαν οι εκπρόσωποι Τύπου των Οικολόγων Πράσινων:
Ο Νίκος Χρυσόγελος, που βρέθηκε μαζί με αντιπροσωπεία του κόμματος στην Κοπεγχάγη: “Η αποτυχία της συνδιάσκεψης της Κοπεγχάγης για το κλίμα είναι πρωτοφανής. Ακόμα και από στενή οικονομική σκοπιά, η ανατροπή του κλίματος θα οδηγήσει σε ζημιές που θα αντιστοιχούν στο 5πλάσιο έως 20πλάσιο της σημερινής χρηματοπιστωτικής και οικονομικής κρίσης. Ενώ διατίθεται πάνω από το 1% του Παγκόσμιου Ακαθάριστου Προϊόντος για να προστατευθεί ένα κοινωνικά ανεύθυνο και ιδιοτελές χρηματοπιστωτικό σύστημα από την κατάρρευση, οι ηγέτες του κόσμου αποφάσισαν ότι δεν μπορούν να διαθέσουν το ίδιο ή μικρότερο ποσό για να προστατευθεί το κλίμα και η ίδια η ζωή στον πλανήτη, να γίνει η οικονομία πιο φιλική στη ζωή, να δημιουργηθούν εκατομμύρια νέες πράσινες θέσεις εργασίας, να αποτραπεί το βίαιο ξερίζωμα 250 εκατ. “κλιματικών” μεταναστών, να υιοθετηθούν νέες αξίες στις διεθνείς και διακρατικές σχέσεις με βάση την “κλιματική δικαιοσύνη". Η αποτυχία της Συνδιάσκεψης στην Κοπεγχάγη πρέπει να κινητοποιήσει ακόμη περισσότερο τους πολίτες. Στην Κοπεγχάγη διαδήλωσαν 100.000 πολίτες από κάθε γωνιά του πλανήτη για την προστασία του κλίματος, και πολύ περισσότεροι στις αντίστοιχες εκδηλώσεις για τη Μέρα Δράσης σε όλο τον κόσμο. Ήδη η κοινωνία των πολιτών, οι Πράσινοι, όσες πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις αντιλαμβάνονται ότι δεν υπάρχει πια περιθώριο για μεγάλα λόγια και μικρές πράξεις επιδιώκουν την ανάπτυξη ενός ισχυρότερου παγκόσμιου κινήματος για την προστασία του κλίματος. Τώρα, όμως, η “μάχη” μεταφέρεται σε κάθε χώρα, σε κάθε δήμο, σε κάθε γειτονιά, σε κάθε σπίτι".

Η Ιωάννα Κοντούλη που βρέθηκε σε εκδήλωση – συζήτηση για την Κοπεγχάγη που έγινε από τοπικούς, πολιτιστικούς και περιβαλλοντικούς φορείς της Ηλείας στα Λεχαινά δήλωσε ότι: "Οι "ευέλικτοι μηχανισμοί" του πρωτοκόλλου του Κιότο υπονόμευσαν τις μειώσεις των εκπομπών που συμφωνήθηκαν σε αυτό στο όνομα της συνεχιζόμενης ανάπτυξης των ήδη αναπτυγμένων χωρών. Σήμερα, στο παραπέντε της ανοχής του πλανήτη, η αποτυχία της Κοπεγχάγης οφείλεται και πάλι στο όραμα μιας συνεχιζόμενης "ανάπτυξης" που υποστηρίζεται στην ουσία από όλους τους ηγέτες ακόμα και αυτούς της "φιλοπεριβαλλοντικής" αναπτυγμένης Ευρώπης. Η λύση δεν θα υπάρξει αν δεν αποδεχθούμε ότι μπορούμε να ζήσουμε καλύτερα χωρίς να χρειάζεται να παράγουμε και να καταναλώνουμε περισσότερο ώστε να αλλάξει το μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης. Σήμερα είναι περισσότερο από όσο ποτέ αναγκαίο να ενεργοποιηθούν οι τοπικές κοινωνίες και να ανοίξει μια δημόσια συζήτηση για το τι οικονομία θέλουμε και για ποιο σκοπό. Οι ειδικοί "μίλησαν" ... είναι η ώρα των πολιτών".

Οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε όλους όσους αντιλαμβάνονται το τεράστιο αυτό παγκόσμιο πρόβλημα, σε συστράτευση και στη χώρα μας, ώστε να επιδιώξουμε πράξεις και όχι υποσχέσεις, συγκεκριμένες δεσμεύσεις της κυβέρνησης αντί για εξαγγελίες καλών προθέσεων, σαφή χρονοδιαγράμματα αντί για επικοινωνιακές κινήσεις, αποτελεσματικά οικονομικά εργαλεία και προγράμματα ΣΗΜΕΡΑ και όχι το ...2020, που προστατεύουν το κλίμα και το μέλλον των παιδιών μας αλλά παράλληλα στρέφουν την οικονομική δραστηριότητα προς πράσινη κατεύθυνση, βελτιώνουν τα εισοδήματα των πολιτών και δημιουργούν χιλιάδες πράσινες θέσεις εργασίας, παίρνοντας αποστάσεις από ένα πλέγμα συμφερόντων και πολιτικών που ευθύνεται όχι μόνο για την καταστροφή του περιβάλλοντος αλλά και για την εξαθλίωση εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο.
"There is no planet B -Δεν υπάρχει εφεδρικός πλανήτης"!

Ορισμένες αναλυτικότερες πρώτες εκτιμήσεις
Η Συνδιάσκεψη τελείωσε ως φάρσα. Το “Σύμφωνο της Κοπεγχάγης” δεν υιοθετήθηκε καν από όλους τους αρχηγούς κρατών, ενώ ακόμα και οι συντάκτες του το χαρακτήρισαν ανεπαρκές. Πρόκειται για ένα κείμενο της χαμηλότερης δυνατής φιλοδοξίας, ακόμα χειρότερο και από τις ξεδοντιασμένες εκδοχές που είχαν παρουσιαστεί μέχρι την Παρασκευή το απόγευμα.

Σαν να μην μεσολάβησε τίποτα από τη Σύνοδο του Ρίο πριν 17 χρόνια, οι παγκόσμιοι ηγέτες απλά “αναγνωρίζουν” και πάλι την ανάγκη για περιορισμό της υπερθέρμανσης στους 2 βαθμούς. Δυο βδομάδες εντατικών διαπραγματεύσεων και η πρωτοφανής συμμετοχή 115 αρχηγών κρατών κατέληξαν σε μια απλή καταγραφή των προϋπαρχουσών μονομερών δεσμεύσεων κάθε χώρας.

Οτιδήποτε θα μπορούσε να αποδώσει στη Συμφωνία κάποιο νόημα αφαιρέθηκε. Δεν υπάρχει καμία νομική δέσμευση, ούτε καν ο στόχος των G8 για περιορισμό των παγκόσμιων εκπομπών κατά 50% μέχρι το 2050, ούτε μια ημερομηνία για έναρξη μείωσης των παγκόσμιων εκπομπών ή έστω μια προθεσμία για σύναψη δεσμευτικής συνθήκης. Ακόμα και επιμέρους ζητήματα όπως ο περιορισμός των εκπομπών από την αεροπλοΐα και τη ναυσιπλοΐα ή η δυνατότητα πώλησης περίσσειας δικαιωμάτων εκπομπών από τις ανατολικές χώρες, δεν αντιμετωπίστηκαν.
Οι πρώτες επιστημονικές εκτιμήσεις αναφέρουν πως οι "δεσμεύσεις" αυτές απλά μας βάζουν σε τροχιά συγκέντρωσης CO2 στην ατμόσφαιρα 700ppm και αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3,5oC. Σήμερα η συγκέντρωση είναι ήδη της τάξης των 380-385 ppm, με όριο ασφαλείας τα 350 ppm.

Είναι εύκολο να καταδικάσει κανείς τις ΗΠΑ και την Κίνα για τη στάση τους, πολύ περισσότερο την Αυστραλία και τον Καναδά. Όμως μεγάλο μερίδιο ευθύνης πέφτει στην ΕΕ η οποία αρνήθηκε να παίξει το δυνατό της χαρτί και το οποίο θα μπορούσε να δώσει πνοή στις διαπραγματεύσεις: Αρνήθηκε να επιδείξει αποφασιστικότητα και ηγετική στάση αναλαμβάνοντας μονομερείς μειώσεις έστω κατά 30% των εκπομπών στο εσωτερικό της. Αντίθετα, έμεινε άβουλη και αμήχανη στις προηγούμενες δεσμεύσεις της ήδη από το Μάρτιο του 2007 για μειώσεις κατά 20%, αδιάφορη για τις πολύ πιο ανησυχητικές επιστημονικές εκτιμήσεις που μεσολάβησαν αλλά και για τις ενδείξεις για διάθεση ανάληψη δράσης από μια σειρά χώρες που προχώρησαν σε μονομερείς δεσμεύσεις, περιμένοντας ίσως μια νέα προσφορά από την ΕΕ.

Σε μια μέρα όπου η αισιοδοξία φαντάζει αδύνατη, ας κρατήσουμε δύο σημεία:

• Καταρχάς την εμφάνιση ενός ενωτικού και αποφασισμένου κινήματος νεολαίας, κινημάτων και Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων που έδωσε όλες του τις δυνάμεις για μια Συμφωνία που θα μας έβαζε σε τροχιά αλλαγής του κόσμου μας. Το κίνημα αυτό χρειάζεται τώρα να θέσει νέους στόχους και να προχωρήσει ακόμη πιο αποφασιστικά.
 
• Κυρίως όμως ας δείξουμε την αποφασιστικότητα να δυναμώσουμε τους αγώνες μας για κλιματική δικαιοσύνη και αποφυγή ενός κλιματικού χάους, να τους αναδείξουμε σε κάθε επίπεδο πολιτικής δράσης, να κάνουμε τους ηγέτες μας να λογοδοτήσουν για την επιλογή τους για συλλογική αυτοκτονία αντί της βιωσιμότητας και να αλλάξουν πορεία πριν είναι πια υπερβολικά αργά.