Περί αγροτεμαχίων...

Από τότε που ο άνθρωπος έπαψε να είναι νομάς, η σημασία της γης έχει αλλάξει ριζικά. Από δίοδος μεταναστευτικών ροών και πεδίο θηραμάτων κάποτε, έγινε παράγοντας εξουσίας και διατροφικής ασφάλειας. Πόλεις και χωριά θα ήταν ανύπαρκτα χωρίς την καλλιέργεια της γης, ενώ η έννοια της ιδιοκτησίας θα ήταν τελείως διαφορετική. Χωρίς την ασφάλεια που μας δίνει μια σταθερή σοδειά, δεν θα υπήρχε γραφή, άρα ούτε και μεταφορά γνώσης στις επόμενες γενιές. Δεν θα υπήρχε πολιτισμός. Αλήθεια, έχουμε συνειδητοποιήσει την πραγματική σημασία της πρόσβασης του πληθυσμού σε καλλιεργήσιμη γη;

Στον αρχαίο κόσμο, οι ακτήμονες ήταν σχεδόν συνώνυμο των απόρων με την ευτυχή ίσως εξαίρεση αυτών που εμπορεύονταν. Αξίζει άλλωστε να δει κανείς πως καμία εξουσία στις πρώτες κοινωνίες δεν κατάφερε να επιβληθεί χωρίς τον έλεγχο της γης και των καρπών της. Έτσι κάπου εκεί που μάθαμε να καλλιεργούμε, μάθαμε και να κλέβουμε τον διπλανό μας. Μάθαμε τον πλούτο και την απληστία, την πείνα, την αδικία και όλα αυτά τα όμορφα. Μάθαμε όμως και κάτι ανεκτίμητο. Μάθαμε τι σημαίνει ελευθερία.

Στην αρχαία Αθήνα και ειδικότερα στην Αθήνα του Περικλή, πολεμήθηκε με πάθος ο έλεγχος της γης από τους λίγους. Κατάλαβαν οι άνθρωποι πόσο άρρηκτα συνδεδεμένη ήταν η Δημοκρατία με την μικρή ιδιοκτησία, αυτή που επιτρέπει ελεύθερους ανθρώπους. Γιατί πως να είσαι ελεύθερος όταν εξαρτάσαι από μεγαλογαιοκτήμονες και πως να αρθρώσεις λόγο ενάντια στην αδικία τους; Πως να σκεφτείς και να δημιουργήσεις έργα περίτεχνα και κλασσικά όταν δεν έχεις φαγητό για τα παιδιά σου; Η ελευθερία μας είναι ακριβή.

Στο Μεσαίωνα, η σύνδεση με τη γη ήταν τόσο έντονη που τα όρια μεταξύ ανθρώπου και του χωραφιού που καλλιεργούσε ξεθώριαζαν. Έτσι εμφανίστηκαν οι δουλοπάροικοι στα φέουδα, μια νέα σκλαβιά ανθρώπων που περιόριζε ακόμα και τη μετακίνηση. Ο δουλοπάροικος ήταν ένα με τη γη του και η γη του ένα με τον αφέντη του. Μάλιστα, για να είμαστε πιο ακριβείς, ο Φεουδάρχης ήταν ιδιοκτήτης των πάντων μέσα στο Φέουδό του, της γης, των ζώων και των ανθρώπων. Καμία μικρή ιδιοκτησία, καμία ελευθερία.

Και κάπως έτσι, ερχόμαστε στο σήμερα. Τι κι αν υπήρξαν μια-δυο επαναστάσεις, μια γαλλική και μια του Τζόρτζη του Ουάσινγκτον, γνωστού και ως δολάριο. Τι κι αν σφάχτηκε η μισή Ευρώπη για διαφωνίες περί ιδιοκτησίας στον Β' Παγκόσμιο κι έπειτα. Στην Ελλάδα, το έχουμε λύσει το πρόβλημα. Στην Ελλάδα είμαστε μπροστά, πολύ μπροστά. Στην Ελλάδα ξέρουμε να προασπιζόμαστε τη Δημοκρατία με τσαχπινιά. Γιατί τι άλλο μπορεί να είναι η άγρια φορολόγηση της γης και της μικρής ιδιοκτησίας; Τι άλλο; Τι άλλο εκτός από την φορολόγηση της ελευθερίας, αυτής που πληρώσαμε με αίμα, αυτοθυσία κι αυταπάρνηση. Η ελευθερία μας είναι ακριβή, ας μην την αφήσουμε να γίνει φορολογικά είδος πολυτελείας.

Βαγγέλης Αστυρακάκης,
μέλος του Πανελλαδικού Συμβουλίου και της Πολιτικής Κίνησης Ηρακλείου των Οικολόγων Πράσινων