Η Παγκόσμια Ημέρα Ανεξιθρησκείας (16 Νοεμβρίου) μας υπενθυμίζει ότι αν και είναι αξιοσημείωτη η πρόοδος που έχει σημειώσει η Ελλάδα στο ζήτημα της ανεξιθρησκείας και της ευρύτερης αυτής θρησκευτικής ελευθερίας, εντούτοις ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς. Η εμφανής ύπαρξη συμβόλων της «επικρατούσας» κατά το Σύνταγμα θρησκείας σε δημόσια κτίρια, δεν συμβιβάζεται με τη θρησκευτική ουδετερότητα του κράτους. Το μάθημα των θρησκευτικών εξακολουθεί να έχει κατηχητικό - ομολογιακό χαρακτήρα, ενώ η απόφαση της Συνόδου της Ελλαδικής Εκκλησίας να ζητήσει από το υπουργείο Παιδείας τη συμμετοχή εκπροσώπου της Εκκλησίας στην Επιτροπή Σύνταξης των σχολικών βιβλίων στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, δεν προοιωνίζεται θετικές εξελίξεις.
Περαιτέρω, η νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων εις βάρος κυρίως Μαρτύρων του Ιεχωβά σε θέματα προσηλυτισμού, ίδρυσης και λειτουργίας ναών και ευκτήριων οίκων και άμεσων διακρίσεων (όπως λ.χ. απόδοση επιμέλειας τέκνου) βρισκόταν για αρκετά χρόνια -και σε κάποιο βαθμό εξακολουθεί να βρίσκεται- στοναντίποδα της θρησκευτικής ελευθερίας και της ανεξιθρησκείας, με συνέπεια σημαντικό αριθμό καταδικαστικών αποφάσεων κατά της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ).
Σημαντικά βήματα όμως έχουν γίνει και τα αναγνωρίζουμε: Ο αντισυνταγματικός νόμος περί προσηλυτισμού έχει καταστεί στην πράξη ανενεργός, η απάλειψη του θρησκεύματος από τις ταυτότητες ήταν αναμφίβολα ένα κομβικό σημείο, η διαδικασία χορήγησης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας ναών ευκτήριων οίκων έχει τροποποιηθεί προς το απλούστερο με τις αποφάσεις του Αρείου Πάγου και του ΣτΕ, η πλειονότητα των αιτήσεων για την εναλλακτική θητεία για θρησκευτικούς λόγους γίνεται αποδεκτή, ενώ η διαδικασία ορκοδοσίας στο πλαίσιο της ποινικής δίκης έχει ήδη τροποποιηθεί με το ν. 4055/2012 (*). Βεβαίως οι περισσότερες από τις εξελίξεις αυτές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με προγενέστερες καταδικαστικές αποφάσεις εις βάρος της Ελλάδος από το ΕΔΔΑ και την υποχρέωση συμμόρφωσης στη νομολογία του. Αντίστοιχα θετική υπήρξε και η συνεισφορά του ν.3304/2005 για την καταπολέμηση των διακρίσεων, μεταξύ άλλων, και λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας, που όμως και εδώ η θέσπισή του ήταν υποχρέωση της χώρας για την ενσωμάτωση κοινοτικής οδηγίας.
Στην κατεύθυνση της πληρέστερης προστασίας του δικαιώματος της ανεξιθρησκείας, οι Οικολόγοι Πράσινοι θεωρούμε ότι η Πολιτεία οφείλει να προχωρήσει άμεσα στην:
- τροποποίηση του άρθρου 33 παρ.2 του Συντάγματος που προβλέπει θρησκευτικό όρκο του Προέδρου της Δημοκρατίας αποκλείοντας από το αξίωμα τους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι δεν είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και προσθήκη πολιτικού τύπου όρκου στο άρθρο 59 του Συντάγματος, που αφορά στον όρκο των βουλευτών
- κατάργηση του αντισυνταγματικού νόμου περί προσηλυτισμού
- έμφαση στον πλουραλιστικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης που συνδέεται άρρηκτα με τα γνωρίσματα ενός κοσμικού, φιλελεύθερου και δημοκρατικού πολιτεύματος και αντικατάσταση των θρησκευτικών από ένα μάθημα θρησκειολογίας το οποίο θα κρατά ίσες αποστάσεις από όλες τις θρησκείες. Όσον αφορά στην επικουρική θρησκευτική διαπαιδαγώγηση (εκκλησιασμός και προσευχή): θέσπιση διαδικασίας εξαίρεσης των μαθητών που δεν ασπάζονται την κρατούσα θρησκεία, η οποία πρέπει να είναι τέτοια ώστε οι τελευταίοι να μην εξαναγκάζονται να αποκαλύψουν έμμεσα ή άμεσα τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις
- κατάργηση των θρησκευτικών συμβόλων σε δημόσια κτίρια
επέκταση της αρχής της ίσης μεταχείρισης και σε άλλους τομείς πέρα από την απασχόληση
- κατάργηση των άρθρων 198 και 199 του Ποινικού Κώδικά περί κακόβουλης βλασφημίας. Σε διαφορετική περίπτωση η Πολιτεία οφείλει να θεσπίσει αυστηρότερους όρους στην εφαρμογή του ώστε να μην υπάρχει, όπως παρατηρείται σήμερα, παραβίαση του θεμελιώδους δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης, αλλά και την επέκταση του πεδίου προστασίας σε όλες τις γνωστές και όχι απλά τιςανεκτές θρησκείες, για να ικανοποιηθεί η αρχή της θρησκευτικής ισότητας. Διότι έως σήμερα, όπως αποδεικνύεται περίτρανα από τη νομολογία, προστατεύεται από τις εν λόγω ποινικές διατάξεις στην πράξη αποκλειστικά η «επικρατούσα» θρησκεία
- κατάργηση του ισόκυρου θρησκευτικού και πολιτικού γάμου. Ο πολιτικός γάμος πρέπει να είναι υποχρεωτικός και προαιρετικός ο θρησκευτικός
- κατάργηση της δυνατότητας επιλογής θρησκευτικού όρκου στα δικαστήρια και θεσμοθέτηση ενιαίου πολιτικού όρκου για όλους, ώστε οι διάδικοι να μην αποκαλύπτουν, ούτε εμμέσως, το ενδιάθετο φρόνημα τους, το οποίο δεν αφορά τα ελληνικά δικαστήρια
Στη σύγχρονη Ελλάδα που η ανέγερση ενός τζαμιού θυμίζει περισσότερο το Γεφύρι της Άρτας και οι δυνάμεις της συντήρησης και της μισαλλοδοξίας είναι ορατές, η επίτευξη τόσο της de jure, όσο της de facto θρησκευτικής ελευθερίας και ισότητας θα πρέπει να αποτελεί στόχο όλων μας.
Οικολόγοι Πράσινοι, Θεματική Ομάδα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
(*) ΕΔΔΑ, Απόφαση Δημητράς και λοιποί κατά της Ελλάδος Νο 3, 8.1.2013.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου