Βιολογική Γεωργία, η πρόταση για μια βιώσιμη γεωργία

Τις προτάσεις τους για την βιολογική γεωργία παρουσίασαν προχθές 29 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα, οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ, με παράλληλο διάλογο με τους φορείς της βιολογικής γεωργίας (Ενώσεις Βιοκαλλιεργητών, Φορείς Πιστοποίησης, Καταναλωτικές Οργανώσεις, πανεπιστημιακούς φορείς).

Μιλώντας για το θέμα, ο επικεφαλής της προεκλογικής καμπάνιας των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ κος Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε ότι "το σημερινό κυρίαρχο μοντέλο βιομηχανικής και εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας δεν είναι βιώσιμο καθώς: Εξαντλεί φυσικούς πόρους, ρυπαίνει και επιβαρύνει το έδαφος, τον αέρα και το νερό, σπαταλά ενέργεια και υδάτινους πόρους, απειλεί είδη και την βιοποικιλότητα, επιβαρύνει την υγεία των καταναλωτών, απαξιώνει την μικρή παραγωγή και τις τοπικές κοινότητες, συνοδεύεται από απάνθρωπη μεταχείριση ζώων, υπονομεύει την παραγωγική ικανότητα αναπτυσσόμενων χωρών. Ειδικότερα για την Ελλάδα, είναι επιτακτική ανάγκη να στραφεί το σύνολο των πολιτικών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης σε κατευθύνσεις φιλικότερες προς το περιβάλλον και ειδικότερα προς την βιολογική γεωργία".


Στην συνέχεια ο κος Σπύρος Σγούρος (μέλος της επιτροπής συντονισμού της Θεματικής Ομάδας για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα των ΟΠ) αναφέρθηκε στις συγκεκριμένες προτάσεις των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ για την ανάπτυξη της βιολογικής γεωργίας στη χώρα μας που στοχεύουν:

● Στην αναβάθμιση και παραγωγική λειτουργία της "Εθνικής Επιτροπής για τη Βιολογική Γεωργία".

● Την εφαρμογή ενός "Σχεδίου Δράσης για τη προώθηση της Βιολογικής Γεωργίας".
Το Σχέδιο Δράσης θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για τη καλυτέρευση της παραγωγής και τις δομές του εμπορίου καθώς και τη δυνατότητα μιας εξειδικευμένης ενημέρωσης.

● Δέσμευση και συγκεκριμένες δράσεις και κίνητρα για να φτάσουν οι βιολογικές καλλιέργειες σε ποσοστό 10% μέχρι το 2012.

● Αναθεώρηση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης "Αλέξανδρος Μπαλτατζής" με σημαντική αναδιανομή πόρων προς τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.

● Στροφή στην γεωπονική έρευνα εκπαίδευση με βασική προτεραιότητα τη βιολογική γεωργία, στα ΤΕΙ, ΑΕΙ και τα ερευνητικά ιδρύματα.

● Δημιουργία προσαρμοσμένων στον αγροτικό χώρο, δομών εκπαίδευσης των αγροτών για τη βιολογική γεωργία. Δημιουργία πιλοτικών-επιδεικτικών αγροκτημάτων.

● Νομοθετική αναγνώριση και επέκταση ιδιαίτερων λαϊκών αγορών αποκλειστικά από βιοκαλλιεργητές για βιολογικά προϊόντα στις πόλεις, με ανεξαρτησία από τις συμβατικές λαϊκές, και ουσιαστικό έλεγχο.

● Εισαγωγή των προϊόντων βιολογικής γεωργίας στα νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς και σχολεία στο πλαίσιο μιας πολιτικής "πράσινων δημόσιων προμηθειών".

● Απλούστευση της διαδικασίας στα προγράμματα επιδοτήσεων και συνδυασμός της με κατάλληλη εκπαίδευση του/της αγρότη/τισσας.

● Σταδιακή επιβολή ανταποδοτικού ειδικού φόρου στα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, που θα χρηματοδοτεί μέτρα στήριξης της βιολογικής γεωργίας.

● Ανακήρυξη όλης της χώρας σε ζώνη ελεύθερη από καλλιέργειες μεταλλαγμένων. Στήριξη και αρμοδιότητες στις νομαρχίες, ώστε να είναι σε θέση να επιβάλλουν και στην πράξη τις απαγορεύσεις που έχουν ήδη αποφασίσει. Αυστηρές κυρώσεις στις εταιρίες που διακινούν επιμολυσμένο σπόρο. Αποκλεισμός τους από την αγορά σε περίπτωση υποτροπής.

Στην συνέχεια η κα Ελένη Τσιομίδου (μέλος της επιτροπής συντονισμού της Θεματικής Ομάδας για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα των ΟΠ) αναφέρθηκε στην ανάγκη να συνεχιστούν σε μόνιμο επίπεδο οι επαφές και ο διάλογος με τους φορείς της βιολογικής γεωργίας και στις δυνατότητες παρέμβασης στην Ευρωβουλή.

Βιολογική Γεωργία, η πρόταση για μια βιώσιμη γεωργία

Η πρόκληση του 21ου αιώνα είναι η επίτευξη καλύτερης ποιότητας ζωής για όλους, με αποσύνδεση της οικονομικής και κοινωνικής ευημερίας από την κατανάλωση πόρων και ενέργειας κι ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κάτι τέτοιο απαιτεί αλλαγή του σπάταλου και ρυπογόνου μοντέλου παραγωγής και κατανάλωσης προς βιώσιμες κατευθύνσεις. Πριν από οτιδήποτε άλλο, θέτουμε ερωτήματα τι, πως, ποιος, γιατί και για ποιον παράγει και αναζητούμε άλλους τρόπους παραγωγής, κατανάλωσης και διανομής του εισοδήματος.

Αλλαγές στην παραγωγή με στόχο τη βιωσιμότητα

Οι παραγωγοί και διακινητές προϊόντων, πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για όλο τον κύκλο ζωής των προϊόντων τους, ώστε να εξασφαλίζεται ο περιορισμός της σπατάλης πρώτων υλών και ενέργειας, η υιοθέτηση καθαρών τεχνολογιών παραγωγής, η ελαχιστοποίηση των επικίνδυνων παραπροϊόντων, ο μέγιστος βαθμός ανάκτησης, ανακύκλωσης κι επαναχρησιμοποίησης προϊόντων ή πρώτων υλών.

Η χώρα μας, που δεν μπορεί να στηριχθεί σε χαμηλού κόστους παραγωγή, μπορεί να γίνει πόλος έλξης "πράσινων τεχνολογιών" και "πράσινων επενδύσεων", απαντώντας με σύγχρονο τρόπο τόσο στη φυγή παραδοσιακών βιομηχανιών προς πιο φτηνές χώρες όσο και στις αυξανόμενες απαιτήσεις για "πράσινα" προϊόντα και υπηρεσίες και τη δυναμική που έχουν στην παγκόσμια οικονομία τέτοιου είδους επενδύσεις και για την απασχόληση.

Υπεύθυνα μοντέλα ζωής με κριτική στάση απέναντι στην κατανάλωση ώστε να μην απειλείται η βιωσιμότητα

Βασικές αλλαγές στην κοινωνία επιτυγχάνονται όταν οι πολίτες συνειδητοποιούν τη δύναμη τους, αναπτύσσουν κριτική στάση απέναντι στην κατανάλωση και υιοθετούν υπεύθυνη από οικολογική και κοινωνική άποψη συμπεριφορά στην καθημερινότητά τους. Στη σύγχρονη καταναλωτική κοινωνία έχει ιδιαίτερη σημασία η υποστήριξη στάσεων που διαμορφώνουν ένα μη καταναλωτικό τρόπο ζωής.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ θεωρούν ότι:

● Τόσο μέσω της εκπαίδευσης όσο και μέσω της δημόσιας ενημέρωσης και της σήμανσης των προϊόντων και υπηρεσιών, ο πολίτης χρειάζεται να έχει όλες τις πληροφορίες, ώστε να μπορεί να επιλέξει με συνειδητό τρόπο τις υπηρεσίες και τα προϊόντα που θα ανταποκρίνονται σε συγκεκριμένα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια.

● Το δημόσιο, ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής προϊόντων και υπηρεσιών, χρειάζεται να υιοθετήσει άμεσα ένα σύστημα προμηθειών που σταδιακά θα εξασφαλίσει ότι μέχρι το 2012 το 30% των προϊόντων και υπηρεσιών που χρησιμοποιεί (περιλαμβανομένης της ενέργειας) να είναι "πράσινες προμήθειες".

● Η συγκρότηση ενός καταναλωτικού κινήματος ελεύθερου από νομοθετικούς περιορισμούς και ανεξάρτητου από τις οικονομικές επιλογές του "νεοφιλελευθερισμού" με ποιοτική μεταστροφή του από τον αμυντικό χαρακτήρα του σε θέματα ελέγχου και ποιότητας προϊόντος στο διεκδικητικό χαρακτήρα να επιβάλει την άποψή του στην καταναλωτική επιλογή με τέτοιο τρόπο ώστε να στρέψει την παραγωγή και πώληση του προϊόντος στην κατεύθυνση της ποιότητας και την πραγματικής αντιστοιχίας κόστους και τιμής, με προβλεπόμενο θεμιτό κέρδος.

Βιώσιμη οικολογική γεωργική-κτηνοτροφική παραγωγή. Στήριξη της υπαίθρου
Το σημερινό κυρίαρχο μοντέλο βιομηχανικής και εντατικής γεωργίας και κτηνοτροφίας δεν είναι βιώσιμο καθώς: Εξαντλεί φυσικούς πόρους, ρυπαίνει και επιβαρύνει το έδαφος, τον αέρα και το νερό, σπαταλά ενέργεια και υδάτινους πόρους, απειλεί είδη και την βιοποικιλότητα, επιβαρύνει την υγεία των καταναλωτών, απαξιώνει την μικρή παραγωγή και τις τοπικές κοινότητες, συνοδεύεται από απάνθρωπη μεταχείριση ζώων, υπονομεύει την παραγωγική ικανότητα αναπτυσσόμενων χωρών. Ειδικότερα για την Ελλάδα, είναι επιτακτική ανάγκη να στραφεί το σύνολο των πολιτικών του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης σε κατευθύνσεις φιλικότερες προς το περιβάλλον και ειδικότερα προς τη βιολογική γεωργία.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν:

Γεωργία και κτηνοτροφία που συμβάλει στη βιωσιμότητα της υπαίθρου - Βιολογική Γεωργία
Οι βασικές αρχές της Βιολογικής Γεωργίας, όπως η βιολογική μέθοδος καλλιέργειας και εκτροφής ζώων, ο σεβασμός του περιβάλλοντος και η κοινωνική δικαιοσύνη, έχουν διαμορφωθεί από ένα διεθνές κίνημα τις τελευταίες δεκαετίες. Η Βιολογική Γεωργία είναι ένα παγκόσμιο πρότυπο αειφορικής παραγωγής, με σαφείς διατυπωμένους κανόνες, που αντιμετωπίζει μακροπρόθεσμα το παγκόσμιο επισιτιστικό πρόβλημα, τη διατήρηση και αύξηση της γονιμότητας του εδάφους, την προστασία του περιβάλλοντος, τη βιωσιμότητα της υπαίθρου, την προστασία και βελτίωση της υγείας των καταναλωτών και την παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας.

Η πίεση για τη διασφάλιση μιας "ανώτερης ποιότητας" και η δέσμευση για τη διαφάνεια όλων των διαδικασιών παραγωγής, ανάγκασε τη Βιολογική Γεωργία να αναδείξει μια νέα πορεία στην αγροτική-κτηνοτροφική παραγωγή. Τα επίκαιρα και καυτά θέματα είναι η κινητοποίηση για την απαγόρευση της εισόδου των Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών ("μεταλλαγμένα") στη γεωργία και οι επιπτώσεις από την διεύρυνση της αγοράς ένεκα της αυξανόμενης ζήτησης. Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών απαιτείται να συνεχίσει η Βιολογική Γεωργία το δημιουργικό και πρωτοποριακό της χαρακτήρα.

Οι στρατηγικές για τη πολιτική των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ στη προώθηση της Βιολογικής Γεωργίας στοχεύουν:

● Στην αναβάθμιση και παραγωγική λειτουργία της "Εθνικής Επιτροπής για τη Βιολογική Γεωργία".

● Την εφαρμογή ενός "Σχεδίου Δράσης για τη προώθηση της Βιολογικής Γεωργίας"
Το Σχέδιο Δράσης θα πρέπει να περιλαμβάνει μέτρα για τη καλυτέρευση της παραγωγής και τις δομές του εμπορίου καθώς και τη δυνατότητα μιας εξειδικευμένης ενημέρωσης.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν:

● Δέσμευση και συγκεκριμένες δράσεις και κίνητρα για να φτάσουν οι βιολογικές καλλιέργειες σε ποσοστό 10% μέχρι το 2012.

● Αναθεώρηση του προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης "Αλέξανδρος Μπαλτατζής" με σημαντική αναδιανομή πόρων προς τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία.

● Στροφή στην γεωπονική έρευνα εκπαίδευση με βασική προτεραιότητα τη βιολογική γεωργία, στα ΤΕΙ, ΑΕΙ και τα ερευνητικά ιδρύματα.

● Δημιουργία προσαρμοσμένων στον αγροτικό χώρο, δομών εκπαίδευσης των αγροτών για τη βιολογική γεωργία. Δημιουργία πιλοτικών-επιδεικτικών αγροκτημάτων.

● Νομοθετική αναγνώριση και επέκταση ιδιαίτερων λαϊκών αγορών αποκλειστικά από βιοκαλλιεργητές για βιολογικά προϊόντα στις πόλεις, με ανεξαρτησία από τις συμβατικές λαϊκές, και ουσιαστικό έλεγχο.

● Την οργάνωση της άμεσης επικοινωνίας των βιοπαραγωγών με τους καταναλωτές για ενημέρωση και τη δημιουργία ενός κλίματος εμπιστοσύνης, την υποστήριξη των πρωτοβουλιών των βιοκαλλιεργητών και των βιοκτηνοτρόφων καθώς και του εμπορίου. Ενίσχυση της παραγωγής και ανάπτυξης σχετικής τεχνογνωσίας.

● Συντονισμένα μέτρα προώθησης και (αυτό)οργάνωσης του χώρου της Βιολογικής Γεωργίας, σωστή ενημέρωση των αγροτών και των καταναλωτών.

● Εισαγωγή των προϊόντων βιολογικής γεωργίας στα νοσοκομεία, παιδικούς σταθμούς και σχολεία στο πλαίσιο μιας πολιτικής "πράσινων δημόσιων προμηθειών".

● Απλούστευση της διαδικασίας στα προγράμματα επιδοτήσεων και συνδυασμός της με κατάλληλη εκπαίδευση του/της αγρότη/τισσας.

● Πολιτικό διάλογο σε θέματα που συσχετίζονται με τη βιολογική παραγωγή όπως: Μεταποίηση των προϊόντων, Οικολογικό τουρισμό, κομποστοποίηση οργανικών υλικών (από δημοτικά απορρίμματα και υπολείμματα καλλιεργειών), εναλλακτική παραγωγή ενέργειας.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν, επίσης:

● Σταδιακή επιβολή ανταποδοτικού ειδικού φόρου στα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα, που θα χρηματοδοτεί μέτρα στήριξης της βιολογικής γεωργίας.

● Διάθεση λιπασμάτων και φυτοφαρμάκων μόνο μετά από συνταγογραφία και με ευθύνη γεωπόνων. Στις ζώνες γύρω από υγροτόπους, ποτάμια, λίμνες, πηγές και μέσα στις φυσικές προσταστευόμενες περιοχές θα επιτρέπονται μόνο βιολογικές μέθοδοι καλλιέργειας (δηλαδή πλήρης απαγόρευση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων).

● Κλιμακωτή χρέωση του νερού των αρδεύσεων, τουλάχιστον για τις ποσότητες πέρα από το ελάχιστο απαιτούμενο ανά στρέμμα σε συνδυασμό με μέτρα εξοικονόμησης νερού.

Για την Ενίσχυση της υπαίθρου και της μικρής παραγωγής
Οι συμμαχίες με τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ, τις οργανώσεις καταναλωτών, την επιστημονική κοινότητα, τη Τοπική και Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση και τους φορείς της βιολογικής γεωργίας μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη σχεδίων αειφορίας της υπαίθρου.

Προτείνουμε:

● Κίνητρα για διασύνδεση της αγροτικής οικονομίας με άλλες παραγωγικές δραστηριότητες όπως η αγροτική μεταποίηση, ο αγροτουρισμός, ανεξάρτητα δίκτυα παραγωγής-διανομής- κατανάλωσης. Οι δραστηριότητες αυτές θα πρέπει να είναι συνδεδεμένες με το αγρόκτημα και θεωρούνται αγροτικό εισόδημα.

● Ενίσχυση για κάθε παιδί σε οικογένειες που μένουν σε χωριά μικρού πληθυσμού.

● Εξασφάλιση αξιοπρεπών συνθηκών απασχόλησης των εποχιακών εργατών γης.

Αξιοποίηση της βιομάζας
Τεχνική και οικονομική βοήθεια για ενεργειακή αξιοποίηση ή κομποστοποίηση όλων των γεωργικών αποβλήτων μεγάλης κλίμακας (κτηνοτροφικές φάρμες, ελαιοτριβεία, εκκοκκιστήρια, εκχυμωτήρια).

Μεταλλαγμένα, ούτε στο ράφι ούτε στο χωράφι
Η Γενετική Μηχανική έρχεται να υποτάξει τον αγροτικό-κτηνοτροφικό τομέα στις επιδιώξεις των μεγάλων εταιριών βιοτεχνολογίας. Ενδεχόμενη επικράτησή της θα προκαλέσει πλήρη εξάρτηση των αγροτών-κτηνοτρόφων μέσω της δέσμευσης φυτών και ζώων ως πνευματική ιδιοκτησία μικρού αριθμού πολυεθνικών εταιριών. Αποτελεί επίσης ανυπολόγιστο ρίσκο για την κοινωνία, καθώς μας κάνει όλους πειραματόζωα σε ένα πείραμα χωρίς δυνατότητα τερματισμού.
Μεγάλο πρόβλημα δημιουργείται με τη πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο ζήτημα της συνύπαρξης συμβατικών και βιολογικών καλλιεργειών με τους ΓΤΟ, γεγονός που θα πλήξει βαθιά την κοινωνία, το περιβάλλον και τη γεωργία και απειλεί τις αξίες του κινήματος της Βιολογικής Γεωργίας. Μόνο μία πολιτική και κοινωνική πίεση των ευρωπαίων αγροτών και καταναλωτών σε συνεργασία με άλλες κοινωνικές ομάδες θα ανατρέψει τις επιταγές των εταιριών της βιοτεχνολογίας.

Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ επιδιώκουν:

● Ανακήρυξη όλης της χώρας σε ζώνη ελεύθερη από καλλιέργειες μεταλλαγμένων. Στήριξη και αρμοδιότητες στις νομαρχίες, ώστε να είναι σε θέση να επιβάλλουν και στην πράξη τις απαγορεύσεις που έχουν ήδη αποφασίσει. Αυστηρές κυρώσεις στις εταιρίες που διακινούν επιμολυσμένο σπόρο. Αποκλεισμός τους από την αγορά σε περίπτωση υποτροπής.

● Επαναφορά του Ευρωπαϊκού Μορατόριουμ για την έγκριση νέων Γ.Τ.Ο. Ειδική νομοθεσία που θα επιβάλει τους αναγκαίους κανόνες εφαρμογής, θα κατοχυρώνει την πλήρη αστική ευθύνη των εταιριών παραγωγής και διακίνησης Γ.Τ.Ο. για κάθε περίπτωση βλαβών και θα επιβάλει την αυστηρότερη δυνατή σήμανση και τη δυνατότητα αναγνώρισής τους από τους καταναλωτές.

● Υποχρεωτικά ειδική πτέρυγα προϊόντων με Γ.Τ.Ο. σε όλα τα καταστήματα πώλησής τους ώστε να γνωρίζουν οι καταναλωτές τι ψωνίζουν.