ΑΣ ΠΡΟΧΩΡΗΣΟΥΜΕ ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ

Οι Οικολόγοι Πράσινοι συμπαραστεκόμαστε στον αγώνα των κατοίκων από διάφορες περιοχές της χώρας που επιδιώκουν να σταματήσει η ανεξέλεγκτη απόρριψη και καύση των απορριμμάτων και να προωθηθεί η μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και κομποστοποίηση των απορριμμάτων συνειδητοποιώντας ότι δεν υπάρχει «αλλού» για τα σκουπίδια αλλά μόνο το «αναλαμβάνουμε ΟΛΟΙ τις ευθύνες μας για να μηδενίσουμε τα απόβλητα μας». Και στη σημερινή συνέντευξη τύπου των Οικολόγων Πράσινων για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης καταθέσαμε συγκεκριμένες προτάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων.


Οι Οικολόγοι Πράσινοι κατανοούμε τις αντιδράσεις των κατοίκων του Γραμματικού στη δημιουργία ενός ΧΥΤΑ που θα δέχεται τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων μια και οι εικόνες που έχουμε όλοι από την ταφή των απορριμμάτων στην Ελλάδα είναι τραγικές και κανείς δεν δέχεται πλέον τα σκουπίδια στην περιοχή του. Η λύση, όμως, δεν είναι ούτε να συνεχίζουμε να κρύβουμε το πρόβλημα των σκουπιδιών κάτω από το χαλί ούτε να επιδιώκουμε να μεταφέρονται και να θάβονται ή καίγονται τα σκουπίδια κάπου αλλού. Η ΜΟΝΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΑΙ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΛΥΣΗ -την οποία προτείνουμε σταθερά - είναι να αναλάβουν όλοι (κυβέρνηση, αυτοδιοίκηση, παραγωγοί, πολίτες, φορείς) την ευθύνη που τους αναλογεί για να προωθήσουμε μια πολιτική «μηδενικών αποβλήτων» με τη μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση (με διαλογή στην πηγή) και κομποστοποίηση του συνόλου σχεδόν των απορριμμάτων. Αυτή η στρατηγική αν είχε δρομολογηθεί και ακολουθηθεί συστηματικά τόσο σε κεντρικό όσο και τοπικό επίπεδο εδώ και 20 χρόνια που ξέρουμε ότι το πρόβλημα των απορριμμάτων είναι εκρηκτικό, σήμερα θα είχαμε σε σημαντικό βαθμό αντιμετωπίσει ένα σοβαρό περιβαλλοντικό θέμα, αναπτύξει βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης-κομποστοποίησης, δημιουργήσει χιλιάδες θέσεις εργασίας.

Αντίθετα, όλοι οι θεσμικοί φορείς (κυβερνήσεις, ΕΣΔΚΝΑ, περιφέρεια, νομαρχίες, ΟΤΑ) έμειναν προσκολλημένοι σε ξεπερασμένες λύσεις που οδηγούν είτε στην ταφή τεράστιων ποσοτήτων απορριμμάτων είτε/και στη καύση τους. Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεν θεωρούν λύση τη δημιουργία νέων χώρων ταφής ανεπεξέργαστων απορριμμάτων ούτε και την προωθούμενη κατασκευή βιομηχανικής εγκατάστασης καύσης αποβλήτων στη Θήβα από έναν από τους ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες της χώρας με αμφίβολες από άποψη διαφάνειας διαδικασίες (ΣΔΙΤ με τον ΕΣΔΚΝΑ χωρίς κάποιο διαγωνισμό) που θα καίει 800.000 περίπου τόνους αποβλήτων το χρόνο. Πολλές από τις επιλογές στο θέμα των σκουπιδιών δεν γίνονται με διαφάνεια, διάλογο και με βάση την υποχρεωτική ιεραρχία στις μεθόδους διαχείρισης τους αλλά υπό την πίεση ισχυρών οικονομικών λόμπυ.

Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις έχουν μεγάλο ποσοστό ευθύνης για τα σημερινά αδιέξοδα στη διαχείριση των απορριμμάτων. «Ακατανόητη» ήταν και η επί 5 χρόνια αδιαφορία του τέως Υπουργού ΠΕΧΩΔΕ κ Σουφλιά να προωθήσει τη νομοθεσία για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων κατεδαφίσεων, οικοδομών και εκσκαφών που θα συνέβαλε στην άμεση αντιμετώπιση μέσω της ανακύκλωσης μιας ποσότητας αποβλήτων που εκτιμάται σε 6.000.000 έως και 30.000.000 τόνους ετησίως και που σήμερα καταλήγει ανεξέλεγκτα στο περιβάλλον.

Καλούμε τη νέα Υπουργό Περιβάλλοντος και τους υπόλοιπους υπουργούς να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να προωθήσουν την εναλλακτική διαχείριση των υλικών εκσκαφών, οικοδομών και κατεδαφίσεων (μπάζα) αλλά και να θέσουν υψηλότερους ποσοτικούς στόχους μείωσης των απορριμμάτων (αποφυγή παραγωγής), να στηρίξουν με ολοκληρωμένο τρόπο τα προγράμματα ανακύκλωσης των απορριμμάτων, μείωσης των οργανικών υλικών που οδηγούνται για ταφή και να εφαρμόσουν τη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για τα απόβλητα.

Καλούμε τους πολίτες να πιέσουν τις Δημοτικές αρχές να αναλάβουν τις σοβαρές ευθύνες τους (και να ψηφίσουν στις εκλογές της αυτοδιοίκησης του Οκτωβρίου 2010 με βάση αυτό το κριτήριο) ώστε να συμμορφωθούν με τη νομοθεσία προχωρώντας άμεσα στην εναλλακτική διαχείριση των απορριμμάτων με χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών με διαλογή στην πηγή: συσκευασιών, χρησιμοποιημένων ελαστικών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, οχημάτων τέλους κύκλου ζωής, ηλεκτρικών συσσωρευτών, καθώς και προώθηση προγραμμάτων κομποστοποίησης των βιοαποικοδομήσιμων οργανικών υλικών σε επίπεδο κατοικίας (οικιακή κομποστοποίηση, γειτονιάς (κοινοτική κομποστοποίηση) και δήμου (δημοτική κομποστοποίηση). Μόνο τα αδρανή υπολείμματα που προκύπτουν μετά την ανάκτηση των ανακυκλώσιμων υλικών θα πρέπει να διατίθενται με ασφαλή τρόπο σε χώρο Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤ).

Η ίδια η κοινωνία χρειάζεται να αναλάβει πιο ενεργό ρόλο σε ένα θέμα που είναι κατ΄ εξοχήν πολιτικό, κοινωνικό και περιβαλλοντικό. Οι Οικολόγοι Πράσινοι καλούμε σε μια εκστρατεία ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης των πολιτών, ώστε να πετύχουμε δραστική μείωση του όγκου των απορριμμάτων προς τελική διάθεση. Ενθαρρύνουμε τη δουλειά που κάνουν σε αυτή την κατεύθυνση περιβαλλοντικοί και κοινωνικοί φορείς και ζητάμε να ενισχυθούν με κίνητρα και αντικίνητρα οι προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση. Σημαντικό ρόλο μπορεί και πρέπει να παίξει η εκπαιδευτική κοινότητα στην προσπάθεια ευαισθητοποίησης της κοινωνίας.

Σε όλες τις περιοχές της χώρας παραμένουν σε λειτουργία εκατοντάδες χώροι ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Οι Οικολόγοι Πράσινοι γινόμαστε αποδέκτες πολλών καταγγελιών από ενεργούς πολίτες για περιπτώσεις ανεξέλεγκτης καύσης απορριμμάτων και συνεχιζόμενης λειτουργίας ΧΑΔΑ σε ευαίσθητα οικοσυστήματα (ποτάμια, λίμνες, δάση, φυσικές περιοχές) και αρχαιολογικούς χώρους. Φωτογραφίες από τις περιοχές δείτε στο: http://www.ecogreens-gr.org/cpm/thumbnails.php?album=34

Ένα παράδειγμα:
Τι προτείνουν οι Οικολόγοι Πράσινοι για τη διαχείριση των απορριμμάτων

Είναι σαφές ότι έχουμε καθυστερήσει στην ανακύκλωση, είναι επίσης σαφές ότι η προηγούμενη κυβέρνηση απέτυχε να κλείσει εκατοντάδες ανεξέλεγκτες χωματερές αλλά η κυβέρνηση δε θα έπρεπε να περιορίζεται σε γενικόλογες θέσεις και διαπιστώσεις. Οι Οικολόγοι Πράσινοι στοχεύουμε σε μια κοινωνία ΜΗΔΕΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ και προτείνουμε στην κυβέρνηση να υιοθετήσει ως στόχο τη μείωση των παραγόμενων απορριμμάτων κατά 80-90% μέσα στην επόμενη δεκαετία. Ο στόχος αυτός είναι εφικτός!

Τι προτείνουμε στη νέα κυβέρνηση:

• Αποκεντρωμένη Διαχείριση των Απορριμμάτων με δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις για την ανάπτυξη πράσινων θέσεων εργασίας σε δραστηριότητες επαναχρησιμοποίησης/ κομποστοποίησης/ ανακύκλωσης.

• Περιφερειακούς σχεδιασμούς που θα ενσωματώνουν πλήρως τις απαιτήσεις της κοινοτικής (οδηγία 31/1999) και ελληνικής νομοθεσίας (νόμος 2939) για μείωση της ποσότητας και επικινδυνότητας των απορριμμάτων με σαφείς ποσοτικούς στόχους και χρονοδιαγράμματα - όπως έχουν καθοριστεί με τον 2939 και τα αντίστοιχα προεδρικά διατάγματα - μέσω της αποτελεσματικής εφαρμογής προγραμμάτων εναλλακτικής διαχείρισης ΣΕ ΟΛΟΥΣ τους Δήμους της χώρας. Προγράμματα Δημοτικής Κομποστοποίησης σε όλους τους Δήμους της χώρας. Οι περιφερειακοί σχεδιασμοί να είναι προιόν ουσιαστικής διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες

• Να υπογραφεί ΑΜΕΣΑ το προεδρικό διάταγμα για την εναλλακτική διαχείριση των υλικών εκσκαφών/κατεδαφίσεων (μπάζα)

• Κλείσιμο και αποκατάσταση ΟΛΩΝ των ανεξέλεγκτων χωματερών (415 κατά δήλωση της προηγούμενης κυβέρνησης).

• Εφαρμογή της αρχής «πληρώνω ανάλογα με τα απόβλητα που παράγω» για όλους τους παραγωγούς αποβλήτων. Τα νοικοκυριά να χρεώνονται τα τέλη καθαριότητας ανάλογα με την ποσότητα των απορριμμάτων τους και όχι ανάλογα με τα τετραγωνικά του σπιτιού τους. Ανάλογα οι Δήμοι να πληρώνουν τέλη στους χώρους τελικής διάθεσης ανάλογα με τον όγκο των απορριμμάτων που καταλήγουν σε ταφή.

• Η χρηματοδότηση των Δήμων να είναι ανάλογη με τα ποσοστά μείωσης των απορριμμάτων τους.

• Δέσμευση της κυβέρνησης ότι δεν θα προωθήσει την καύση των απορριμμάτων.

• Διαμόρφωση ενός Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων, ως προϊόν διαβούλευσης με επαγγελματικούς / επιστημονικούς φορείς και με την κοινωνία των πολιτών, με εφαρμογή της αρχής της Πρόληψης παραγωγής αποβλήτων και την στροφή σε καθαρές παραγωγικές διεργασίες για λιγότερα ή καθόλου επικίνδυνα απόβλητα. Δεσμευτικοί ποσοτικοί στόχοι και χρονοδιαγράμματα μείωσης επικίνδυνων αποβλήτων Αποτελεσματικό έλεγχο ΟΛΩΝ των παραγωγών επικίνδυνων αποβλήτων με ενδυνάμωση των νομαρχιακών/περιφερειακών ελεγκτικών υπηρεσιών αλλά και μέσω της ΕΥΕΠ.

Κριτική των ΟΠ για τις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης για το θέμα των αποβλήτων:

Για τα σκουπίδια, την ανακύκλωση και τις ανεξέλεγκτες χωματερές, οι αναφορές της νέας υπουργού είναι εντελώς στοιχειώδεις. Απορούμε πως η Υπουργός μιλάει για επανεξέταση από μηδενικής βάσης της ανακύκλωσης και για συζήτηση για στόχους της ανακύκλωσης όταν υπάρχει ήδη αναλυτική ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία (νόμος 2939 και σειρά Προεδρικών Διαταγμάτων, Οδηγία για την υγειονομική ταφή 31/1999 κα) με πολύ συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους για ανάκτηση και ανακύκλωση διαφόρων κατηγοριών απορριμμάτων: συσκευασίας, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών, οχημάτων μετά το τέλος χρήσης, ελαστικών, αποβλήτων λιπαντικών ελαίων, μπαταριών και συσσωρευτών κα. Θα περιμέναμε να μιλήσει για βελτίωση της ανακύκλωσης, για υιοθέτηση νέων εργαλείων χρέωσης των απορριμμάτων με βάση την ποσότητα που απορρίπτεται. Περιμέναμε να πει η υπουργός πως θα πιάσουμε τον δεσμευτικό για τη χώρα στόχο της μείωσης των οργανικών απορριμμάτων που οδηγούνται για ταφή κατά 25% μέχρι τέλος ...2009 και κατά 50% μέχρι το 2013. Δυστυχώς, όμως οι προγραμματικές δηλώσεις αφήνουν υπόνοιες για παράλληλη προώθησης μονάδων καύσης απορριμμάτων (όταν η Υπουργός μιλάει γενικόλογα για νέα έργα), που υπονομεύουν την ανακύκλωση και δημιουργούν σοβαρούς περιβαλλοντικούς κινδύνους. Σε συνολικό επίπεδο δεν τέθηκε ούτε καν ως μακροπρόθεσμος στόχος για κοινωνία μηδενικών αποβλήτων ούτε καν η ανάγκη για ένα Εθνικό Σχέδιο Βιώσιμης Διαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων με έμφαση στον περιορισμό της παραγωγής τους και την τελική τους εξάλειψη.

Οικολόγοι Πράσινοι