Για μια βιώσιμη έξοδο από το φαύλο κύκλο του χρέους

Ανεξάρτητα από τη νεοφιλελεύθερη θεώρηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την εξέλιξη της οικονομίας στην παρούσα συγκυρία, οι αιτιάσεις και τα συμπεράσματα της για τη δημοσιονομική κατάσταση στη χώρα μας, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία για κάθε σκεπτόμενο συμπολίτη μας. Τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα (υψηλότατο δημόσιο χρέος, υπερδιπλάσιο τουλάχιστον έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σύγκριση με τη δεύτερη χειρότερη στον τομέα αυτό χώρα της Ευρωζώνης, καλπάζων ιδιωτικός δανεισμός), δεν μπορούν πλέον να κρύψουν τα πήλινα πόδια της Ελληνικής Οικονομίας.

Με τη διαφαινόμενη μάλιστα συρρίκνωση του ΑΕΠ την προσεχή διετία και την εξυπηρέτηση των οφειλομένων τόκων, το νέο δημόσιο έλλειμμα διευρύνεται με γρήγορο ρυθμό κα δημιουργεί επιπρόσθετο χρέος, με συνέπεια η Ελληνική κυβέρνηση να δυσκολεύεται ακόμα και στην εξεύρεση δανεικού χρήματος από την κεφαλαιαγορά. Η μειωμένη αξιοπιστία στην αποπληρωμή των υποχρεώσεων της είναι ο βασικός λόγος που υποχρεώνει τη χώρα σε τόσο ακριβό δανεισμό, όπως εκφράζεται από την υψηλή διαφορά επιτοκίου (σπρεντ), σε σύγκριση με τα κεντροευρωπαϊκά κράτη.
Από την άλλη, η φθίνουσα πορεία της Ελληνικής οικονομίας μειώνει τα έσοδα του δημοσίου και η ολοένα και μεγαλύτερη δημοσιονομική αδυναμία οδηγούν σε μεγαλύτερη αύξηση των δανειακών αναγκών του ελληνικού δημοσίου. Το αποτέλεσμα είναι γνωστό: η αποπληρωμή μόνο των τόκων του δημοσίου χρέους απορροφά μεγάλα ποσά (περίπου 5% του ΑΕΠ) από τον προϋπολογισμό, χωρίς καν να υπολογίσουμε το ύψος των δόσεων αποπληρωμής, χρήματα που αφαιρούνται από κοινωνικές δαπάνες και από τη χρηματοδότηση ζωτικών επενδύσεων, που τόσο ανάγκη έχει η χώρα.

Δεν περιορίζονται όμως εδώ οι συνέπειες του υψηλού και ακριβού δανεισμού. Ένα υψηλό δημόσιο χρέος που διαιωνίζεται και αυξάνεται από νέα ελλείμματα, θα επιβαρύνει κατά πολύ και τις επόμενες γενιές που θα κληρονομήσουν το χρέος. Δεδομένης της γήρανσης και συρρίκνωσης του ενεργού πληθυσμού και της κάκιστης χρηματοοικονομικής διαχείρισης στα ασφαλιστικά ταμεία, το μέλλον, αν συνεχιστεί αυτή η πολιτική, δεν επιφυλάσσει στους πολίτες παρά σκληρή φορολόγηση. Με άλλα λόγια, ο φαύλος κύκλος του χρέους είναι τροχοπέδη για την ελληνική οικονομία.

Η Κυβέρνηση της ΝΔ μπορεί να διακηρύσσει δημόσια ότι θέτει τη μείωση του ελλείμματος και του δημοσίου χρέους ως βασικό της στόχο, ώστε να ενισχυθεί η αξιοπιστία της ελληνικής οικονομίας και να βελτιωθούν οι όροι δανεισμού από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, στην πραγματικότητα όμως δεν επιδιώκει πραγματικές λύσεις, αλλά μπαλώματα, προσθέτοντας ουσιαστικά «κρυφό» χρέος στο επίσημο. Η μείωση του δημοσίου ελλείμματος με λογιστικά τεχνάσματα και φοροεισπρακτικά μέτρα όπως συνήθιζαν και επιμένουν οι Ελληνικές κυβερνήσεις, δεν αποτελεί παρά ένα νέο μπάλωμα και δηλώνει αποφυγή ολοκληρωμένων λύσεων.

Μέτρα, όπως η επιπλέον φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών, βασίζουν την μείωση του ελλείμματος σε φοροεισπρακτικές λογικές σε βάρος κυρίως μεσαίων και ασθενών εισοδημάτων και σε συνδυασμό με τη συρρίκνωση κοινωνικών παροχών, αποτελούν ένα πρόσκαιρο μπάλωμα, μια ακόμα κουκίδα στο φαύλο κύκλο των εφαρμοζόμενων πολιτικών. Η Ελληνική οικονομία ζητά καλά μελετημένες πολιτικές που θα δώσουν διέξοδο από την κρίση και μακροχρόνια εξυγίανση της.

Οι προτάσεις των Οικολόγων Πρασίνων

Οι Οικολόγοι Πράσινοι δεχόμαστε ότι βραχυπρόθεσμα η χώρα δεν μπορεί να αποφύγει τον δανεισμό. Η περίοδος της κρίσης είναι η πλέον ακατάλληλη για μια περιοριστική δημοσιονομική πολιτική και για δραστική μείωση του δημοσίου ελλείμματος. Προτείνουμε την εφαρμογή μιας σαφώς στοχευμένης οικονομικής πολιτικής, που με την αξιοπιστία της θα συμβάλλει στη χρηματοδότηση της Ελληνικής Οικονομίας από ειδικό Ευρωπαϊκό Ομόλογο και θα έχει αρκετά χαμηλότερο κόστος δανεισμού από ότι η σημερινή άμεση απορρόφηση δανειακών κεφαλαίων. Η αξιοποίηση ενός αντίστοιχου εργαλείου, όπως προτείνουν οι Ευρωπαίοι Πράσινοι στα πλαίσια ενός ευρωπαϊκού Πράσινου New Deal ύψους 500 δις για τη χρηματοδότηση δημόσιων και πράσινων επενδύσεων, θα συμβάλει και στην Ευρωπαϊκή δημοσιονομική και πολιτική ολοκλήρωση.

Η αξιοπιστία αυτής της οικονομικής πολιτικής κρίνεται ταυτόχρονα από τη διαφάνεια και την αποτελεσματική διαχείριση των πόρων του προϋπολογισμού και από την κατάθεση μιας δέσμης ρυθμίσεων, τόσο στο σκέλος των εξόδων, όσο και στο αντίστοιχο των εσόδων, που θα βεβαιώνουν ότι σε κανονικές οικονομικές περιόδους θα υπάρξει ένας ισοσκελισμένος προϋπολογισμός. Έτσι, αναφορικά με τα έξοδα, οι Οικολόγοι Πράσινοι:
· Θεωρούμε αναγκαία την άμεση κατάργηση όλων των δημόσιων δαπανών και επιδοτήσεων που αυξάνουν τη ρύπανση και υποβάθμιση του περιβάλλοντος.
· Κρίνουμε απαραίτητο τον δραστικό περιορισμό των εξοπλιστικών δαπανών και την ανάκληση των συμμετοχών μας σε πολυδάπανες στρατιωτικές δράσεις εκτός συνόρων.
· Απαιτούμε ως κάτι παρά πάνω από επείγουσα την εγκατάλειψη έργων που δεν έχουν αιτιολογημένους στόχους και δεν έχουν επισημανθεί οι συνέπειες τους, όπως η εκτροπή του Αχελώου.
· Tασσόμαστε υπέρ αποτελεσματικών κανόνων διαφάνειας στο σύνολο των δημοσίων εξόδων. Όλοι οι δημόσιοι οργανισμοί (του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα) χρειάζεται αυτονόητα να καταθέσουν ένα τριετές επιχειρησιακό σχέδιο με προσδιορισμένους στόχους, με αιτιολογημένους και ελεγχόμενους προϋπολογισμούς, ισολογισμούς και απολογισμούς και παράλληλη πιστή τήρηση των καθιερωμένων διεθνώς λογιστικών προτύπων.

Εξίσου αδήριτη είναι η διευκρίνιση των πηγών και του μεγέθους των εσόδων. Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ λοιπόν θεωρούμε απαραίτητες:
· Αποτελεσματικότερους δημόσιους μηχανισμούς είσπραξης των φόρων, ως μέσο τόνωσης των δημοσίων εισπράξεων. Η αποτελεσματικότητα των εισπρακτικών υπηρεσιών χρειάζεται να παρακολουθείται στενά και να αξιολογείται με βάση προσδιορισμένους στόχους, δείκτες, συγκρίσεις και διασταυρώσεις, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας μηχανισμός «έγκαιρης προειδοποίησης» και το όλο σύστημα να επιτρέπει στις φορολογικές αρχές να εντοπίζουν ενδεχόμενες υστερήσεις, για να αναληφθούν οι απαραίτητες δράσεις έγκαιρα.
· Κλιμακούμενη επικουρική φορολογία στα καύσιμα, ώστε σε πρώτη φάση η λιανική τιμή της βενζίνης να είναι πάντα τουλάχιστον 1 ευρώ.
· Σημαντικές αλλαγές προς πράσινη κατεύθυνση στη φορολογική πολιτική. Η αναδιάρθρωση στη φορολογία μπορεί να αντλήσει επιπλέον πόρους επιβαρύνοντας σε πρώτη φάση την επιδεικτική κατανάλωση, αλλά και υπέρμετρες σπατάλες ηλεκτρικής ενέργειας και νερού αξιολογούμενες για κάθε χρήση.
· Ανατροπή, σε συνεργασία με τα άλλα πράσινα κόμματα, της πρόσφατης απόφασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εξαιρεί ηλεκτροπαραγωγή και εξαγωγικούς κλάδους από τη δημοπράτηση δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου,. Η τιτλοποίηση των προβλεπόμενων εσόδων από αυτή τη δημοπράτηση (προβλέπονται περίπου 2 δις ευρώ το χρόνο, από το 2013) μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος της εθνικής συμμετοχής σε προγράμματα μόνωσης κτιρίων και σιδηροδρομικών έργων.
· Καθιέρωση κοινωνικά και παραγωγικά δίκαιου νομικού πλαισίου για τις συμπράξεις Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα, με σωστή και διάφανη θεσμοθέτηση ώστε να μη δίνεται καταχρηστική προτεραιότητα στα έργα που επιδέχονται χρηματοδότηση με ΣΔΙΤ.

Οι παραπάνω ρυθμίσεις δεν επαρκούν χωρίς σαφή μέριμνα για εξάλειψη της διαφθοράς από τους μηχανισμούς ελέγχου αλλά και για την εφαρμογή διαφορετικών δεικτών αξιολόγησης τους. Πόσο μάλλον χωρίς τη γενικότερη στροφή στην πράσινη οικονομία, στα πλαίσια ενός Green New Deal. Η επένδυση στην πράσινη οικονομία θα επιφέρει την αειφορία στην οικονομία, ανάπτυξη εισοδημάτων και κατά συνέπεια των δημοσίων εσόδων, που με την σειρά τους σε κανονικές οικονομικές συνθήκες θα συμβάλουν στον χρόνιο ισοσκελισμό του προϋπολογισμού.

Η εξοικονόμηση (της κάθε μορφής) ενέργειας και άλλων κρίσιμων φυσικών πόρων και πρώτων υλών, η αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών (και με τη δυνατότητα να αποκτούν επιπρόσθετο εισόδημα ασθενείς κοινωνικές ομάδες ή τοπικές οικονομίες), η τόνωση περιφερειακών παραγωγικών διαδικασιών, η πολύπλευρη αξιολόγηση (και όχι απλά για να ...ευημερούν αριθμοί!) των δημοσίων επενδύσεων και επιδοτήσεων, η τόνωση της κοινωνικής οικονομίας και μη κερδοσκοπικών πρωτοβουλιών και σειρά δράσεων που εμφατικά επιμένουμε, είναι πλέον στις άμεσες προτεραιότητες και της οικονομικής πολιτικής.

Μαζί μ' αυτές και αλλαγές και επενδύσεις στην εκπαίδευση (παραδοσιακή, δια βίου μάθηση) και την Έρευνα, στον τρόπο που ενσωματώνουμε τη σύγχρονη καινοτομία, χωρίς να απαξιώνουμε το γνωστικό πλούτο του παρελθόντος, τη θέσπιση ανεξάρτητης από κομματικές και κυβερνητικές χειραγωγήσεις Στατιστικής Υπηρεσίας, αφού η παρούσα σχεδόν διπλασίασε το δημοσιονομικό έλλειμμα μέσα σ' ένα εξάμηνο. Και ακόμα σειρά μέτρων που θα αίρουν τις αιτίες διεύρυνσης των κοινωνικών ανισοτήτων, γιατί στη χώρα μας η ασθενής κοινωνική συνοχή, αλλά και η σημαντική έλλειψη κοινωνικής πρόνοιας, αποτελούν μίγμα ιδιαίτερα επικίνδυνο.

Για πληροφορίες:
Νίκος Φιολιτάκης 694 831 8121
Θανάσης Παπακωνσταντίνου 697 464 4577
ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Τρίτη, 22.04.2009