Πρωτοβουλίες των Οικολόγων Πράσινων
Παρέμβαση στο κοινό συνέδριο ΕΝΑΕ-ΚΕΔΚΕ
Ακόμα και οι χώρες που πίστευαν ότι είχαν λύσει το πρόβλημα της επάρκειας και της ποιότητας του νερού σήμερα επανεξετάζουν τις πολιτικές τους υπό το πρίσμα των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στους υδατικούς πόρους. Το θέμα της ποιότητας και της επάρκειας του νερού έχει καθοριστική σημασία για τις ανθρώπινες κοινωνίες, την οικονομία αλλά και για τα οικοσυστήματα, κάτι που συχνά ξεχνάμε.
Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ έχουν ξεκινήσει μια σειρά πρωτοβουλιών τόσο για την προστασία των νερών από τη ρύπανση όσο και για τη βιώσιμη διαχείρισή του και τη μείωση της σπατάλης του. Μεταξύ άλλων, διοργάνωσαν την Τετάρτη 28/5 σχετική ημερίδα στην Αθήνα, παρεμβαίνουν σε τοπικό επίπεδο ενεργά, όπως για παράδειγμα για την αποκατάσταση και την προστασία της λίμνης Κορώνειας, την εξυγίανση των υπόγειων και επιφανειακών νερών γύρω από τον Ασωπό, τον καθαρισμό των υπόγειων νερών που έχουν υποστεί σοβαρή νιτρορύπανση, την προστασία και βιώσιμη διαχείριση των υγρότοπων. Οι ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ υποστηρίζουν πρωτοβουλίες περιβαλλοντικών και άλλων φορέων στα θέματα αυτά και επιδιώκουν την αλλαγή πολιτικών για το νερό από τους φορείς σε κεντρικό και τοπικό-περιφερειακό επίπεδο.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτυχημένων πολιτικών για το νερό αποτελούν όσα συνεχίζουν να συμβαίνουν στον Ασωπό αλλά και στη λίμνη Κορώνεια, που είναι θύματα του μεταπολεμικού βιομηχανικού και γεωργικού μοντέλου ανάπτυξης που επιβλήθηκε στις περιοχές αυτές από τη δεκαετία του ’70, με ευθύνη των κυβερνήσεων αλλά και της νομαρχιακής και τοπικής αυτοδιοίκησης. Τόσο η Κορώνεια όσο και ο Ασωπός και τα υπόγεια νερά της ευρύτερης περιοχής αποτελούν την κορυφή του παγόβουνου και όχι τις μόνες περιπτώσεις εγκληματικής ρύπανσης και απουσίας διαχείρισης των νερών.
Ο Μιχάλης Τρεμόπουλος, νομαρχιακός σύμβουλος Θεσσαλονίκης και εκλεγμένος στο συνέδριο της ΕΝΑΕ, μέλος της Γραμματείας των Οικολόγων Πράσινων, παρεμβαίνοντας στο ειδικό συνέδριο ΕΝΑΕ –ΚΕΔΚΕ στην Καλαμάτα (29-30.5.08) για το ρόλο της Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση και την προστασία των υδατικών πόρων, δήλωσε ότι αυτό «…πραγματοποιείται σε μια πλανητική συγκυρία, όπου οι κλιματικές αλλαγές και η αλλαγή του κύκλου των βροχοπτώσεων, με παράλληλη αύξηση της ζήτησης για περισσότερο καθαρό νερό, καθιστούν το νερό ένα είδος σε ανεπάρκεια.
Όλοι δηλώνουν πως συνειδητοποιούν το πρόβλημα. Όμως, πέρα από τις γενικόλογες διαπιστώσεις, θα πρέπει να γίνει ευρύτερα αποδεκτό ότι η αντίληψη πως το νερό είναι μόνο ένας διαθέσιμος παραγωγικός πόρος απειλεί την ύπαρξη της ζωής όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.
Σήμερα η λίμνη Κορώνεια είναι μια χαβούζα τοξικών και ανθεκτικών κυανοβακτηρίων και άλλων μικροοργανισμών, που ανάλογους συναντούμε στους βιολογικούς καθαρισμούς. Αν δεν αρθούν τα αίτια της υποβάθμισης (αλλαγή αρδευτικών πρακτικών, κλείσιμο των παράνομων γεωτρήσεων και νέο μοντέλο αγροτικής ανάπτυξης, πλήρεις και λειτουργικοί καθαρισμοί στα βιομηχανικά απόβλητα και τα αστικά λύματα κ.α.) δεν πρόκειται να ξαναζωντανέψει η Κορώνεια με πανάκριβα και φαραωνικά έργα. Αλλά ακόμη και αν γίνει άρση των αιτίων, θα πρέπει να απομακρυνθεί ένα επικίνδυνο στρώμα λάσπης στον πυθμένα που μπορεί να απελευθερώσει οργανικές και ανόργανες ουσίες και τα ιδιαιτέρως επικίνδυνα κυανοτοξικά βακτήρια, που εξοντώνουν τα πουλιά που την επισκέπτονται.
Με βασικό υπεύθυνο το μοντέλο ανάπτυξης, οι περιβαλλοντικές κρίσεις των υδατικών πόρων στην Ελλάδα διογκώνονται και από το σοβαρό δημοκρατικό έλλειμμα που υπάρχει, και πιο συγκεκριμένα:
• στην απουσία ελεγκτικών μηχανισμών,
• στην έλλειψη ενημέρωσης,
• στη δικαιολογημένη έλλειψη εμπιστοσύνης στην Πολιτεία και τους εκπροσώπους της και
• στην έλλειψη χρηματοδότησης της έρευνας.
Υπάρχουν όμως δυνατότητες για μια άλλη προοπτική.
Γενικότερα, οι πόλεις αλλά και η γεωργία και η βιομηχανία μπορούν να βελτιώσουν τους τρόπους διαχείρισης του νερού με δεδομένο ότι το νερό είναι αγαθό σε ανεπάρκεια και η αλλαγή του κλίματος επηρεάζει σημαντικά την προμήθεια νερού. Αντί να αναζητείται όλο και περισσότερο νερό από όλο και πιο μακριά, το νερό πρέπει να εξασφαλίζεται από τη βιώσιμη διαχείρισή του τοπικά είτε μιλάμε για τις πόλεις είτε για τη γεωργία. Το νερό πρέπει να διαχειρίζεται με έναν ολοκληρωμένο τρόπο ως μέρος του αστικού και φυσικού οικοσυστήματος, βελτιώνοντας την αποδοτικότητα και κλείνοντας 'βρόγχους', με την επαναχρησιμοποίηση/ ανακύκλωση των επεξεργασμένων λυμάτων και του νερού "δεύτερης" ποιότητας. Αυτό απαιτεί ολοκληρωμένες παρεμβάσεις: προστασία των πηγών από ρυπάνσεις, μακροχρόνια διαχείριση των υδάτινων αποθεμάτων, έμφαση στη μείωση της σπατάλης του νερού και τη διαχείριση της ζήτησης, πολιτικές προστασίας του κλίματος για περιορισμό φαινομένων ξηρασίας και ερημοποίησης, επανασχεδιασμό των δικτύων αποχέτευσης και των εγκαταστάσεων επεξεργασίας των λυμάτων με στόχο να ανακυκλώνονται τα επεξεργασμένα απόβλητα ύδατα καθώς και αξιοποίηση του νερού της βροχής.
Στο σχεδιασμό και την αξιοποίηση του εδάφους των πόλεων και των οικισμών πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η σημασία του νερού για την αισθητική, ο κίνδυνος για πλημμύρες και να προσφέρονται ευκαιρίες για τη βελτίωση της διαχείρισης του νερού. Για παράδειγμα, η διατήρηση ανοιχτών χώρων ή η χρησιμοποίηση διαπερατών στο νερό υλικών στις κατασκευές επιτρέπει την ανατροφοδότηση του υδροφόρου ορίζοντα και μειώνει τον κίνδυνο για πλημμύρες και υπερχείλιση. Οι πόλεις πρέπει να εντατικοποιήσουν τις προσπάθειες για την επεξεργασία των υγρών αποβλήτων πριν από την αποβολή τους στα ποτάμια και στις θάλασσες. Είναι απαραίτητη η θέσπιση κατάλληλων νόμων καθώς και η απόλυτη και με σεβασμό εφαρμογή της νομοθεσίας. Η εκπαίδευση των ανθρώπων σχετικά με τη σημασία του νερού και του περιβάλλοντος είναι απαραίτητη προϋπόθεση. Ο τρόπος της ζωής μας θα πρέπει να αντανακλά την ανάγκη για μείωση του ποσοστού νερού που χρησιμοποιείται ή αποβάλλεται…».
ΟΙ ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ προτείνουν ως γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής για τους υδατικούς πόρους, σε κεντρικό αλλά και σε αυτοδιοικητικό επίπεδο:
• Ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, με πολιτικές σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης, όπως προβλέπουν οι κατευθύνσεις και το χρονοδιάγραμμα της Οδηγίας Πλαίσιο για τα νερά (60/2000/ΕΚ).
• Ενεργοποίηση εθνικών και περιφερειακών θεσμών και οργάνων που αφορούν την πολιτική για τα νερά σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης προκειμένου όλα τα εσωτερικά και παράκτια ύδατα της χώρας να βρίσκονται σε καλή οικολογική κατάσταση το αργότερο μέχρι το 2015.
• Πρόσβαση των πολιτών στην πληροφορία που σχετίζεται με τα νερά και ενεργοποίηση της διαβούλευσης πολιτών και αρχών σε θέματα διαχείρισης νερών μέσα από "φόρουμ διαλόγου για το νερό" σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης.
• Προτεραιότητα στη διάσωση υγροτόπων, λιμνών και υπόγειων υδάτων που απειλούνται με αποξήρανση, εξάντληση ή ρύπανση και δημιουργία ζωνών χωρίς χημικά γύρω από τις ευαίσθητες αυτές περιοχές.
• Έμφαση σε πολιτικές εξοικονόμησης στις γεωργικές αρδεύσεις και την ύδρευση οικισμών με παράλληλη ευαισθητοποίηση των πολιτών και δέσμευση σε αυτή την κατεύθυνση των εταιριών ύδρευσης-αποχέτευσης.
• Απόλυτο αποκλεισμό της εκτροπής υδατικών πόρων προς άλλες υδρολογικές λεκάνες (π.χ. εκτροπή Αχελώου). Πολιτικές για τη μείωση της ζήτησης (κατανάλωσης) νερού, πριν από οποιοδήποτε σχέδιο αύξησης της παροχής νερού.
• Συνδυασμό των βιολογικών καθαρισμών με δεύτερες χρήσεις για το καθαρισμένο νερό (ανακύκλωση νερού).
• Αναβίωση παραδοσιακών και υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών αξιοποίησης του βρόχινου νερού. Δημιουργία διπλών δικτύων μέσα στις πόλεις: ένα δίκτυο για πόσιμο νερό και ένα για νερό δεύτερων χρήσεων.
Θεωρούμε το νερό δημόσιο αγαθό και είμαστε αντίθετοι στην ιδιωτικοποίηση υδατικών πόρων, στηρίζουμε, όμως, τη διαμόρφωση της τιμής του με τρόπους που παρέχουν κίνητρα εξοικονόμησης. Αντίστοιχες πολιτικές προωθούμε και για το νερό των αρδεύσεων.
Επιδιώκουμε:
• Ανάπτυξη πολιτικών, ώστε να αυξηθεί η πρόσβαση σε καλής ποιότητας πόσιμο νερό για όλους μέχρι το 2015.
• Για πόλεις με κατανάλωση πόσιμου νερού μεγαλύτερη από 100 λίτρα κατά κεφαλήν την ημέρα, υιοθεσία κι εφαρμογή πολιτικών μείωσης της κατανάλωσης κατά 10% έως το 2015 μέσα από προγράμματα ευαισθητοποίησης, υιοθέτηση βέλτιστων πρακτικών και συσκευών στα δημόσια κτίρια και επιδότηση προς το κοινό, αξιοποίηση μη πόσιμων νερών για αντίστοιχες χρήσεις.
• Προστασία της οικολογικής ακεραιότητας των πηγών πόσιμου νερού της πόλης (π.χ. υδροφόρα στρώματα, ποτάμια, λίμνες, υγρότοποι και συνδεόμενα οικοσυστήματα)
Ελπίζουμε οι προτάσεις μας να βρουν γόνιμο έδαφος στη συνείδηση και την πρακτική των ανθρώπων που έχουν την ευθύνη της άσκησης των πολιτικών σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο. Και είναι παρήγορο ότι οι άνθρωποι αυτοί αυξάνονται. Καιρός να αλλάξουν και οι πολιτικές.
ΟΙΚΟΛΟΓΟΙ ΠΡΑΣΙΝΟΙ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου