ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ

Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ένα από τα πιο δύσκολα και επίκαιρα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο πλανήτης μας. Τα απορρίμματα ρυπαίνουν το περιβάλλον, καταλαμβάνουν πολύτιμο χώρο και επιβαρύνουν με μολυσματικά υπολείμματα το έδαφος και τους υδροφορείς. Τελικά, τα ίδια αυτά παράγωγα της ευζωίας μας καταλήγουν να υποβαθμίζουν την ποιότητα του περιβάλλοντος στο οποίο ζούμε και να υποθηκεύουν το μέλλον των επόμενων γενεών.

Σε όλες τις κοινωνίες υπάρχει μια συνεχώς εξελισσόμενη διαδικασία τρόπων διαχείρισης του προβλήματος των σκουπιδιών, που περνά μέσα από την υγειονομική ταφή, τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση, το μηχανικό διαχωρισμό, την καύση, την πυρόλυση. Οι μέθοδοι που έχουν αναπτυχθεί για τη διαχείριση των απορριμμάτων είναι πολλές και συνεχώς εξελίσσονται. Σε κάθε κοινωνία χρησιμοποιούνται κατά κανόνα μερικές από αυτές, ανάλογα με τα ήθη, τις συνήθειες, το επίπεδο της διοικητικής οργάνωσης και το βαθμό ανάπτυξης της διοίκησης.


Για την Κρήτη απαιτείται να εφαρμοστεί άμεσα ένα νέο περιφερειακό σχέδιο πρόληψης, ανακύκλωσης και κομποστοποίησης των απορριμμάτων, διότι είναι το μόνο βιώσιμο μοντέλο που εγγυάται αποτελεσματική διαχείριση, χαμηλό κόστος και πολλαπλάσιες θέσεις εργασίας.


Οι κύριοι άξονες της προτεινόμενης από τους Οικολόγους Πράσινους Κρήτης διαχείρισης των απορριμμάτων είναι:

• Πρόληψη. Μέτρα και δράσεις για την παραγωγή όλο και λιγότερων σκουπιδιών που έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε πολλές χώρες. Προτείνουμε να ισχύσει η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», να μην πληρώνουμε δημοτικά τέλη ανάλογα με τα τετραγωνικά μέτρα της κατοικίας μας αλλά ανάλογα με την ποσότητα των σκουπιδιών που παράγουμε, να δοθούν οικονομικά κίνητρα στους δήμους για να στραφούν στην ανακύκλωση και την κομποστοποίηση αντί να τα θάβουν σε ΧΥΤΑ, ελαχιστοποίηση της άχρηστης συσκευασίας στα προϊόντα, επανεξέταση του παραγωγικού μοντέλου, υιοθέτηση φιλοπεριβαλλοντικών τρόπων παραγωγής και κατανάλωσης προϊόντων.

• Ενημέρωση. Εκτεταμένα, τακτικά, ετήσια προγράμματα ενημέρωσης πόρτα-πόρτα των πολιτών ώστε να εκπαιδευτούν στην υπεύθυνη συμπεριφορά Αξιοποίηση της εμπειρίας των περιβαλλοντικών, εθελοντικών οργανώσεων στον τομέα αυτό.

• Επαναχρησιμοποίηση. Διεύρυνση σε πολλά προϊόντα και όχι μόνο στις συσκευασίες αναψυκτικών, νερού και μπύρας. Δημιουργία υποδομών επαναχρησιμοποίησης συσκευών, επίπλων, ρούχων κ.ά., που συμβάλουν στη δημιουργία πολλών νέων θέσεων εργασίας.

• Κομποστοποίηση. Μεγάλης κλίμακας προγράμματα δημοτικής, συνεταιριστικής και οικιακής κομποστοποίησης θα έχουν σημαντικό οικονομικό όφελος και πολλές νέες θέσεις εργασίας. Τα περισσότερα νοικοκυριά μπορούν να ενθαρρυνθούν ώστε με ένα ειδικό κάδο να παράγουν κομπόστ (λίπασμα) από τα οικιακά οργανικά απόβλητά τους, που αποτελούν το 35%-50% των απορριμμάτων, και να το αξιοποιούν στον κήπο ή σε φυτά του μπαλκονιού τους.

• Διαλογή στην πηγή των απορριμμάτων με 4 κάδους. Υιοθέτηση άμεσα από τους δήμους του δοκιμασμένου και βιώσιμου μοντέλου των 4 κάδων (χαρτί, πλαστικά - γυαλί - μέταλλα - ξύλο, οργανικά, υπολείμματα για ΧΥΤΥ) συνδυασμένο με σταθμούς μεταφόρτωσης.

• Βελτιστοποίηση και επέκταση της εναλλακτικής διαχείρισης για σειρά αποβλήτων: συσκευασίες, ηλεκτρικές συσκευές, ελαστικά, επικίνδυνα οικιακά, έλαια, αχρησιμοποίητα ή ληγμένα φάρμακα, ρουχισμός, υποδήματα, έπιπλα και άλλα ογκώδη προϊόντα.

• Δημιουργία Διαδημοτικών Κέντρων Ανακύκλωσης, σε συνδυασμό με τους σταθμούς μεταφόρτωσης, για προσωρινή αποθήκευση και ταξινόμηση των ανακυκλώσιμων υλικών μέχρι τη μεταφορά τους για τελική διαχείριση ή ανακύκλωση.

• Κλείσιμο και ουσιαστική αποκατάσταση όλων των χωματερών και των ρεμάτων που έχουν γίνει πρόχειρες χωματερές σε όλο το νησί. Μετατροπή των ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ μετά τη διαχείριση με ανακύκλωση και κομποστοποίηση.

Η επιλογή της καύσης των απορριμμάτων, που φαίνεται κάποιοι να προωθούν στην Κρήτη ως λύση, εκτός του ότι είναι αναποτελεσματική και σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος, είναι και ο ακριβότερος τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων με τις λιγότερες θέσεις εργασίας. Και όμως, μέσα στην οικονομική κρίση που μαστίζει τη χώρα το λόμπυ της καύσης των απορριμμάτων επιμένει. Επιχειρεί να περάσει από την πίσω πόρτα επιδότηση της καύσης των απορριμμάτων μέσα από το νομοσχέδιο για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας βαφτίζοντας πράσινη μια τεχνολογία που είναι ακριβή και επικίνδυνη! Η τεχνολογία της θερμικής επεξεργασίας (καύση, πυρόλυση, αεριοποίηση απορριμμάτων) είναι ανταγωνιστική με την ορθολογική και βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων. Η αποφυγή αυτής της τεχνολογίας συνίσταται στο ότι: α) έχει πολύ υψηλό κόστος σε σύγκριση με τους υπόλοιπους τρόπους διαχείρισης των απορριμμάτων, β) έχει σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα όπως εκπομπές επικίνδυνων αερίων και παραγωγή τοξικής στάχτης, γ) απαιτεί την κατασκευή ενός τεράστιου εργοστάσιου για όλο το νησί που είναι αδύνατο να χωροθετηθεί σωστά, και δ) δεσμεύει όλους τους δήμους να παρέχουν τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων για να λειτουργήσει και έτσι ακυρώνεται κάθε προσπάθεια για αύξηση της ανακύκλωσης.

Οικολόγοι Πράσινοι
Περιφερειακή Γραμματεία Κρήτης