ΜΟΛΙΣ 12% ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ, ΘΑ ΑΡΚΟΥΣΕ ΓΙΑ ΤΗ ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

Παρουσιάστηκε σήμερα στο ευρωκοινοβούλιο, με οικοδεσπότη τον ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων Μιχ. Τρεμόπουλο, η φετινή έκθεση του διεθνούς φήμης Ινστιτούτου SIPRI (Stockholm International Peace Research Institute) για την εξέλιξη των εξοπλιστικών δαπανών τη χρονιά που πέρασε. Η συγκεκριμένη έκθεση παρουσιάζεται κάθε χρόνο στις 12 Απριλίου, Παγκόσμια Ημέρα κατά των Στρατιωτικών Δαπανών.

Τα στοιχεία της φετινής Έκθεσης δείχνουν για το 2010 συνολικό ύψος εξοπλισμών 1630 δις δολ. με ελαφρά αύξηση κατά 1.3% σε παγκόσμιο επίπεδο. Αναλυτική παρουσίαση έκανε Sam Perlo-Freeman, υπεύθυνος του προγράμματος του SIPRI για τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, ενώ σύντομο σχολιασμό έκανε ο Derek Brett, επίτιμος αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Γραφείου Αντιρρησιών Συνείδησης (EBCO).


«Μόλις 12 % των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών, θα αρκούσε για τη βιώσιμη ανασυγκρότηση του πλανήτη», τόνισε ο Μιχάλης Τρεμόπουλος ανοίγοντας την εκδήλωση. «Οι εξοπλισμοί σήμερα αποτελούν και μέσο μεταφοράς πλούτου από το Νότο προς το Βορρά, καθώς ελάχιστες χώρες είναι σε θέση να αναπτύσσουν δική τους στρατιωτική τεχνολογία αιχμής. Η Έκθεση του SIPRI έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ευρώπη αλλά κυρίως για την Ελλάδα, η οποία ήταν μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων πελατών όπλων σε απόλυτα μεγέθη για την περίοδο 2005-2009, έστω κι αν τον τελευταίο χρόνο έχει ελαττώσει τις εξοπλιστικές δαπάνες της. Οι εξοπλισμοί της τελευταίας 30ετίας αντιστοιχούν σε πάνω από το 1/3 του συνολικού μας χρέους: έχουμε ξοδέψει σχεδόν 100 δις για να καταβαραθρώσουμε οικονομικά τη χώρα μας, να γιγαντώσουμε τη διαφθορά και να τρώμε τις σάρκες της χώρας μας συντηρώντας τριβές με τις γειτονικές χώρες, πρόσφορες για εσωτερική πολιτική εξαργύρωση. Ο κώδικας δεοντολογίας της Ε.Ε για τις εξαγωγές όπλων, καθορίζει ως κριτήριο για τη νομιμότητα μιας αγοραπωλησίας, και την οικονομική αντοχή της αγοράστριας χώρας. Η Ελλάδα του 2010 αποτελούσε την πιο κλασσική περίπτωση τέτοιας χώρας, όμως Γαλλία και Γερμανία της επέβαλαν εξοπλιστικές προμήθειες δισεκατομμυρίων πριν δώσουν πράσινο φως για το Μηχανισμό Στήριξης. Παρόλα αυτά, σε ερώτησή μου στο ευρωκοινοβούλιο, η Κομισιόν απάντησε ότι ο Κώδικας Δεοντολογίας ΔΕΝ προστατεύει χώρες μέλη (και κατά συνέπεια η Ελλάδα δεν έχει καν την προστασία του Πακιστάν ή της Αιθιοπίας). Μόνη λύση η απαίτηση μεγαλύτερης μείωσης εξοπλισμών και η έκφραση του πνεύματος ευρωπαϊκής αλληλεγγύης μέσα από την ευρωπαϊκή προσπάθεια επίλυσης των εκκρεμών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, κυρίως με την Τουρκία».

Περίληψη της έκθεσης στα αγγλικά: http://www.sipri.org/research/armaments/milex/factsheet2010
(ακολουθεί η παρουσίαση του Μιχάλη Τρεμόπουλου)

. Τοποθέτηση του Μιχάλη Τρεμόπουλου στη συνέντευξη Τύπου

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω όλους που ήρθατε σήμερα για αυτή τη συνέντευξη Τύπου. Μια συνέντευξη Τύπου, που οργανώνεται στα πλαίσια της Παγκόσμιας Ημέρας κατά των στρατιωτικών δαπανών και στόχο έχει τη παρουσίαση των στοιχείων για τις δημόσιες εξοπλιστικές δαπάνες το 2011, που συγκεντρώνει και εκδίδει το διεθνούς φήμης Ινστιτούτο SIPRI.

Τα ετήσια δεδομένα του SIPRI για τις στρατιωτικές δαπάνες είναι μια από τις εγκυρότερες διεθνείς αναλυτικές μελέτες για τις δημόσιες δαπάνες που αφορούν στρατιωτικούς εξοπλισμούς σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.

Για να έχουμε μια παγκόσμια εικόνα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Λέστερ Μπράουν στο World on the Edge, για τη βιώσιμη ανασυγκρότηση του πλανήτη χρειάζονται κάθε χρόνο 185 δις δολάρια, που αντιστοιχούν σε 12% των ετήσιων στρατιωτικών δαπανών. Οι εξοπλισμοί έχουν φθάσει σήμερα να αποτελούν και μέσο μεταφοράς πλούτου από το Νότο προς το Βορρά, καθώς ελάχιστες χώρες είναι σε θέση να αναπτύσσουν δική τους στρατιωτική τεχνολογία αιχμής.

Η Έκθεση του SIPRI έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ευρώπη αλλά κυρίως για την Ελλάδα, η οποία ήταν μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων πελατών όπλων σε απόλυτα μεγέθη για την περίοδο 2005-2009.
Μια χώρα που ενώ βρίσκεται σε δεινή οικονομική θέση, εξακολουθεί και ξοδεύει σε όπλα μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ από κάθε άλλη χώρα της Ευρώπης των 27, έστω κι αν τον τελευταίο χρόνο έχει ελαττώσει τις εξοπλιστικές δαπάνες της.

Μια χώρα που αν και δεν συμμετέχει πια σε στρατιωτικές αποστολές του ΝΑΤΟ έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά δαπανών για προσωπικό και εξοπλισμούς, και που πάντοτε επένδυε στην διπλωματία των στρατιωτικών εξοπλισμών για να επηρεάσει εταίρους για τις εθνικές της θέσεις.
Οι εξοπλισμοί της τελευταίας 30ετίας αντιστοιχούν σε πάνω από το 1/3 του συνολικού μας χρέους: έχουμε ξοδέψει σχεδόν 100 δις για να καταβαραθρώσουμε οικονομικά τη χώρα μας, να γιγαντώσουμε τη διαφθορά και να τρώμε τις σάρκες της χώρας μας συντηρώντας τριβές με τις γειτονικές χώρες, πρόσφορες για εσωτερική πολιτική εξαργύρωση. Επιπλέον, συντηρούμε περισσότερους στρατηγούς (ανώτατους αξιωματικούς κάθε βαθμού) από τη Γερμανία και σχεδόν όσους και οι ΗΠΑ. Με την αποστρατεία τους, στελεχώνουν τις κλαδικές αποστράτων των κομμάτων εξουσίας, και επηρεάζουν και την πολιτική ζωή.

Τα στοιχεία Κρατικού Προϋπολογισμού

Σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό (Π/Υ) του 2011, οι δαπάνες για το Υπουργείο Άμυνας προβλέπεται να ανέλθουν στο 4,1% του Προϋπολογισμού. Είναι δηλαδή μειωμένες (ως ποσοστό του Π/Υ) μόλις κατά 0,3% από τον αντίστοιχο Π/Υ του 2009 (4,4% του Π/Υ του 2009, πληρωμές). Το πιθανότερο είναι ότι στο τέλος του έτους θα είναι αυξημένες, καθώς μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2010 (30/9/10) οι βεβαιωμένες πληρωμές ήταν 6,5% του Π/Υ του 2010.

Αντίστοιχα και οι δαπάνες για το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη εμφανίζονται το ίδιο διάστημα αυξημένες. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2010 ήταν 2,7% του Π/Υ του 2010 (πληρωμές) όταν το αντίστοιχο ποσοστό για το 2009 ήταν 1,7% (πληρωμές) ενώ η πρόβλεψη για το 2011 είναι 1,7% του Π/Υ του 2011 που μάλλον θα ξεπεραστεί και αυτή.
Για το 2010 (με βάση τον προϋπολογισμό) και την εκτίμηση του ΑΕΠ από την ΕΛΣΤΑΤ το ποσοστό των αμυντικών δαπανών είναι το 2,7% του ΑΕΠ της χώρας.

Την τελευταία 15ετία

Όπως προκύπτει από τη βάση δεδομένων του SIPRI η Ελλάδα, αθροιστικά για τα τελευταία 15 χρόνια, είναι ο έκτος (6) μεγαλύτερος εισαγωγέας όπλων παγκοσμίως. Πάνω από την Ελλάδα βρίσκονται η Τουρκία, η Ταϊβάν, η Νότια Κορέα, η Ινδία και η Κίνα, χώρες με πολλαπλάσιο πληθυσμό και έκταση.
Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία, η Ελλάδα έχει για όλη τη διάρκεια της δεκαπενταετίας ανοδική τάση στις εισαγωγές όπλων.

Επιπλέον, υπάρχει μια «ευρωπαϊκοποίηση» (europanisation) των εξοπλισμών της Ελλάδας. Όπως φαίνεται από την ανάλυση των στοιχείων κατά χώρα εισαγωγής (βλ. διάγραμμα 2), η τάση κατά την τελευταία δεκαπενταετία είναι αφενός η μείωση των εισαγωγών από τις ΗΠΑ και αφετέρου η σημαντική αύξηση των εισαγωγών από την Γερμανία (κατά κύριο λόγο) και τη Γαλλία. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια οικονομική συγκυρία που υπογραμμίζει την υποκρισία των επίσημων ευρωπαϊκών πολιτικών, οι οποίες επιβάλλουν πρωτοφανείς πολιτικές λιτότητας στους Έλληνες πολίτες ενώ αδιαφορούν για τις αυξανόμενες αγορές όπλων από τις χώρες που πρωταγωνιστούν πολιτικά στην επιβολή τους.

Σημείωση
Τα στοιχεία του SIPRI αναφέρονται σε όγκο εξοπλισμών εκφρασμένο σε εκατομ. Δολ. ΗΠΑ, σε σταθερές τιμές 1990. Τα στοιχεία των διαγραμμάτων είναι ποσοστά στο σύνολο των παγκόσμιων εισαγωγών (διάγραμμα 1) και στο σύνολο των εισαγωγών της Ελλάδας ανά χώρα-προμηθευτή (διάγραμμα 2).

Ο κώδικας δεοντολογίας της Ε.Ε για τις εξαγωγές όπλων, καθορίζει 8 κριτήρια για τη νομιμότητα μιας αγοραπωλησίας, ανάμεσά τους και την οικονομική αντοχή της αγοράστριας χώρας. Η Ελλάδα του 2010 αποτελούσε την πιο κλασσική περίπτωση του συγκεκριμένου κριτηρίου, όμως Γαλλία και Γερμανία συμφώνησαν μαζί της εξοπλιστικές προμήθειες δισεκατομμυρίων πριν δώσουν πράσινο φως για το Μηχανισμό Στήριξης. Παρόλα αυτά, στην ερώτηση που έκανα στο ευρωκοινοβούλιο, η Κομισιόν απάντησε ότι ο Κώδικας Δεοντολογίας ΔΕΝ προστατεύει χώρες μέλη (και κατά συνέπεια η Ελλάδα δεν έχει καν την προστασία που παρέχεται στο Πακιστάν ή την Αιθιοπία).

Μόνη λύση η απαίτηση για μεγαλύτερη μείωση των εξοπλισμών και η έκφραση του πνεύματος της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης μέσα από την ευρωπαϊκή προσπάθεια για επίλυση των εκκρεμών ζητημάτων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, κυρίως με την Τουρκία.

Για να μην μακρηγορώ, θέλω να ευχαριστήσω τον Sam Perlo-Freeman, υπεύθυνο προγράμματος στρατιωτικών εξοπλισμών του SIPRI, που είχε την καλοσύνη να έρθει από την Στοκχόλμη για να μας παρουσιάσει τα δεδομένα για τις στρατιωτικές δαπάνες το 2011

Να ευχαριστήσω επίσης τον Derek Brett, επίτιμο αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Γραφείου Αντιρρησιών Συνείδησης (EBCO), που θα κάνει ένα σύντομο σχολιασμό μετά την παρουσίαση των δεδομένων.